Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kalwariajakosystem
„przestrzennychpodpór”
pamięcikulturowej
Pamięćkulturowarealizowanajestgłówniepoprzeztzw.fi-
gurypamięci,adlaichistnieniakoniecznesąprzestrzeńiczas.
Dlaczegotaksiędzieje,wyjaśniaJanAssmann,pisząc:
Figurypamięcidostępująsubstancjalizacjiprzezokreślonąprzestrzeń
orazaktualizacjiprzezokreślonyczas,sąwięczawszekonkretne
codoprzestrzeniiczasu,choćniezawszewsensiegeograficznym
ihistorycznym1.
Aspekttemporalnywydobywanyjestwprzypadkukalwarii
(dziękicyklicznemuprzywołaniuczasuświętego)przezsamo
rozważaniemękiPańskiejwformie„dróżek”,którepojawiło
sięwEuropiewXVw.(jakopierwsząwymieniasięzazwyczaj
kalwarięzałożonąwlatach1404-1420przezAlvarawpobliżu
Kordoby)ibyłopróbąprzeniesienianaodległośćpraktykde-
wocyjnychuprawianychprzezchrześcijańskichpielgrzymów
wJerozolimie.Jeżeliwolnoposłużyćsięjęzykiemteatru,tocho-
dzituopewien„spektakl”,tyleżekażdorazowo,indywidualnie
realizowany„przedoczymaduszy”każdegozpątników.Bywa
takżerealizowanyokresowonaocznieizbiorowopodpostacią
misteriówpasyjnychczyteżobchodówPogrzebuiWniebo-
wzięciaNMP,wKalwariiZebrzydowskiejinscenizowanychjuż
wXVIIw.Potrzebnajestjednaktakże„ożywionaprzestrzeństa-
nowiącapodobnąpodporędlapamięci”
2
-jaktoujmujeAssmann.
1J.Assmann,Pamięćkulturowa.Pismo,zapamiętywanieipolitycznatoż-
samośćwcywilizacjachstarożytnych,przeł.A.Kryczyńska-Pham,red.R.Tra-
ba,WydawnictwaUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2008,s.54.
2Ibidem.
15
