Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Uwagiwstępne
żeteoriakulturyjęzykastanowikontinuumróżnychpoglądównakła-
dającychsięnasiebieorazwzajemnieuzupełniającychiobserwujemy
jąniejakoinstatunascendi.Wydajesięzresztą,żeposzczególneetapy
wrozwojujęzykaijęzykoznawstwanormatywnegowinteresującym
nasczasiesąpochodnąwydarzeńspołecznychipolitycznych,działal-
nośćjęzykoznawcówzaśzmierzałazawszedominimalizowaniaujem-
nychskutkówtychzewnętrznychprzemian.Zanajważniejszemomen-
typrzełomowemożnawięcuznaćlata1956i1989.Niebezwpływu
narozwójjęzykaiproblematykizwiązanejzjegokulturąpozostałyteż
wydarzeniazlat:1968,1970,1980i1989.
Początkowozatemobserwujemywkulturzejęzykapostawypa-
triotyczne,wktórychbardzowyraźnieprzejawiasiępierwiastekemo-
cjonalny,jednocześniejejteoriastoiwopozycjidometodologiistruk-
turalnej.Podkonieclat60.zaczynająsięjęzykoznawcyzastanawiać
nadsprawnościąiskutecznościąwypowiedzi.Wlatach70.rysująsię
jużwyraźnegranicelingwistykinormatywnejopartejnazałożeniach
strukturalnych,jednocześniewzbogacasięonastopniowooproblema-
tykęsocjolingwistyczną.Wlatach80.pojawiasięistopnioworozszerza
nurtaksjologiczny–kulturajęzykazaczynaobejmowaćtakżezagad-
nieniaetykisłowa.
Współcześniecorazczęściejzwracamyuwagęnazagrożenia
systemujęzykapolskiegoiwzwiązkuztymnazagrożeniapodstaw
jegobytujakonarodowegośrodkakomunikacji.Podejmujesięwięc
opróczproblematykiteoretycznejdotyczącejzasadkodyfikacjitakże
działaniainstytucjonalneiprawnezmierzającedougruntowaniasta-
tusupolszczyzny.Stwierdzenie,żeliteraturazteoriikulturyjęzyka
jestbardzoobszerna,jestbanalne,chcącjąjednakpoklasyfikować,opi-
saćiwybraćzniejpoglądyistotnedlarozwojutejdyscypliny,stajemy
przedzadaniemwcaleniebanalnym.Popierwszedlatego,żetrudno
oddzielićto,codotyczyjęzykoznawstwawogóle,odtego,cozwiązane
jesttylkozprzedmiotemnaszychdociekań;podrugieustaleniateore-
tycznedośćściślesięwtejdziedziniewiążązdziałalnościąpraktyczną
iwzwiązkuztymniemożliwejestczasamioddzieleniesądówostanie
irozwojusamegojęzykaodustaleńteoretycznychdotyczącychjego
kultury;potrzeciewreszcie,zajmującsięiteoriąkulturyjęzyka,idzia-
łalnościąpopularyzatorską,trudnozachowaćobiektywizmwdoborze
iprzeglądzieliteratury.
