Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Wprowadzenie
I.Obrazyiichpojęciawyrażanesłowami
Wobfitejliteraturzefilozoficznejpoświęconejzagadnieniommentalnym
(zktórejnawetnajważniejszychpozycjiniesposóbtuprzytoczyć-inna
rzecz,żeniematakiejpotrzeby)rozważanozarównozasadniczekwestie
dotyczącenaturymyślenia,jegoistoty,umysłu,samoświadomościczło-
wieka,nieuchwytnościludzkiegopoznania,jakinusytuowanych”wumyśle
człowiekastanówiczynnościmentalnych,m.in.takichjak:abstrakcyjne
myślenie,wnioskowanie,wyczuciewartościmoralnych(dobra,zła)ieste-
tycznych(np.piękna)czystanyemocjonalne.
Psycholodzy(wśródnichineurolodzy)oświadomościmówiąod
początkuistnieniapsychologii,zjednejstronycorazbardziejwewnętrznie
zróżnicowanej,zdrugiejzaś-będącejobiektemstalerozwijanychposzu-
kiwańinterdyscyplinarnych.Rolęnarzędzisłużącychprzybliżeniunatury
isposobufunkcjonowaniaświadomościpełniąwnichm.in.pojęciatakie
jak:świadomość,umysł,jaźń,ciałowumyśle,świadomyumysł,świadomy
mózg.Żywadyskusjanatematzależnościmiędzynarchitekturąmózgu”,jego
stanamiaświadomością(nkonstrukcjamiświadomychumysłów”)wykracza
pozaramytejdyscypliny.Oogromnejwadzezorientowanychnaszeroko
rozumianąkulturębadańnadświadomościąpiszeAntonioDamasio:
Osadzeniekonstrukcjiświadomychumysłówwdziejachbiologiiikulturyotwiera
drogędopogodzeniatradycyjnegohumanizmuzewspółczesnąnauką,wzwiązku
zczymgdyneurobiologiazgłębialudzkiedoświadczeniawosobliwychświatach
fizjologiimózguigenetyki,godnośćludzkanietylkoniecierpinatym,alewręcz
urasta(Damasio2011:40).
Językoznawcynaobecnośćświadomościwskazująwopisachsposobów
językowegowyrażaniaprzeżyćczłowieka,jegoróżnorodnychstanówświa-
domości,doświadczeń(zmysłowychimentalnych),emocji,ndziałalności
mownej”.Zagadnieniatenadalsąprzedmiotemdociekańbadaczyposzu-
kującychjaknajpełniejszejodpowiedzinapytanie:cozakodowanewjęzyku
pojęciamówiąopsychice,umyśleczłowieka,jegoświadomościsamegosiebie?
2.Celpracy,inspiracja,bazamateriałowa
Wprowadzonychturozważaniachpodejmujęwstępnąpróbępokazania,jak
możnanapodstawieanalizymateriałusłownikowegoikorpusowegoprzy-
bliżyćniepoddającysiębezpośredniemupoznaniufenomenświadomości.
Wykorzystującnarzędziabadawcze,jakichdostarczawspółczesnalingwi-
styka,próbujędociec,jakjestonkonceptualizowanywjęzykupolskim.
