Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzypodobnąpraktykęstosowanowKrakowie,niewiadomo.
Doskonalezatoznanyjestinnyobyczaj,amianowicieświętojańskie
wianki.OskarKolbergubolewał,żewspomnianeświęto,obchodzone
23czerwca,wwigilięśw.Jana,poczynającodlat1858–1860stałosię
bardzomodne,odzierającznastrojutajemniczościdawnąnocczarów,
nadziemskichpotęg,sabatówczarownicizgłębianiatajemnic
przyszłości.Zanimdawnepogańskieświętaogniaiwodyzlałysię
wjednoiuległypostępującejkomercji,niewielkiegromadkimłodzieży
późnymwieczoremwychodziłynabrzegiWisły,RudawyiPrądnika,
skąddziewczętapuszczałynawodęwiankiuwitezkwiatówiziół.
„Czasem–jakpisałSewerynUdziela,badającyprzedstuleciem
lokalnezwyczaje–oświeconezatkniętąwnieświeczkąłojowąlub
woskowąiwróżązprzygódwiankanawodzieolosie
swoim”5.Zruchupłomykówświec,zczasu,wjakimpłonęły,
zgaśnięcialubzatonięciaimiejsc,wktórychwiankiutknęły,
przepowiadanolosywłaścicielki.Wierzono,żejeśliwianekbędziesię
długokręciłwkółkolubszybkopopłynieznurtem,zamążpójściesię
odwlecze,agdyzostaniezłapanyprzezkawalerabrodzącegowwodzie
albopłynącegowłódce,jeszczewtymrokupannęczekazamęście.
Kiedyzaświanekzatonielubpłomykświecyzgaśnie,groziłajej
chorobaalbonawetśmierć6.
Wokolicachdawnejnocykupałykrakowskiedziewczętanietylko
puszczaływiankinawodę,aleiwróżyłysobieprzyszłegomęża
–podobniejakwnocandrzejkową–siadającprzyzapalonych
świecachmiędzydwomazwierciadłami7.Lustrastosowanotakże
winnychokolicznościach,kiedytrzebabyłozidentyfikowaćsprawcę
przestępstwaalbowinnegorzuceniaurokuczypostawićdiagnozę.Jeśli
znachorużywałzwierciadławswoichpraktykachiujrzałwjegotafli
twarzjakiegośnieboszczyka,niepodejmowałsięleczenia,bonie
mogłoonoprzynieśćskutku(zmarłyjużczekałnaduszęchorego).
Zkoleilustrospadająceześcianywróżyłorychłąśmierćktóregoś
