Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.6.Odruchyrealizowanenapoziomiepniamózgu
41
Wlatachsiedemdziesiątychubiegłegowiekurozwójtechnikultrasono-
graficznychpozwoliłprzeprowadzaćmniejinwazyjneibardziejbezpośrednie
obserwacjezachowaniapłoduprzyużyciusystematycznychbadań.Pojawienie
sięczterowymiarowejultrasonografiiumożliwiłojeszczebardziejszczegółową
obserwacjęrozwojuprenatalnego,łącznieześledzeniemruchówgałekocznych,
ruchówpalcówidłoniorazruchówoddechowychpłodu.
PopojawieniusięodruchuMoromiędzy9.a12.tygodniempozapłodnie-
niunastępujerozwójodruchówzwiązanychzchwytaniemikarmieniem(Ho-
oker,1952;Humphrey,1964;HookeriHare,1954).Odruchychwytnestająsię
widocznenaprzełomie10.i11.tygodnia,kiedydelikatneuderzeniewewnętrz-
nejstronydłoniwywołujezaciśnięciepalców(odruchchwytnydłoniowy);mię-
dzy11.a12.tygodniemdzieckozginapalcestópwodpowiedzinastymulację
podeszwy(odruchchwytnypodeszwowy).Odruchyzwiązanezkarmieniem
pojawiająsięporazpierwszywrazzotwarciemustmniejwięcejwpołowie
10.tygodniapopoczęciuorazzobrotemgłowywkierunkubodźcawreakcji
nastymulacjęzewnętrznejkrawędziustwpołowie12.tygodnia.Chwilowe
zamknięcieustipołykaniewreakcjinastymulacjęwargimożnazaobserwować
wpołowie13.tygodnia.PrzejawyodruchówBabkinaidłoniowo-bródkowego
(którychdokładniejszyopisprzedstawimypóźniej)możnawywołaćw13.tygo-
dniu,ruchyjęzyka–w14.,odruchwymiotny–w18.,wysunięcieizaciśnięcie
wargpojawiasięmiędzy20.a22.,arozwójruchówssania–między20.a24.
tygodniempozapłodnieniu(CaputeiAccardo,1991).
Specyficznawłaściwośćzarównoodruchówchwytania,jakikarmieniapole-
ganatym,żewmiarędojrzewaniaprzejawiająonetendencjędoDprzywierania”
dobodźca.Innymisłowy,oilenajwcześniejszereakcjeodruchowepolegałyna
unikaniu(cofanie),otyleodruchypierwotne,dojrzewając,zastępująwcześniejsze
reakcje(chybażebodziecjestszkodliwy),codoprowadzawrezultaciedozmiany
naturyreakcji.Pojawieniesięposzczególnychodruchówpierwotnychzwiastuje
rozwójlicznychpołączeńwobrębierozwijającegosięukładunerwowego.
Sherrington(1906)opisałkażdyzodruchówjakowyposażonywfunkcję
integracyjnązkoordynacją,cojestwynikiemwzajemnejwspółpracyposzcze-
gólnychodruchów.Mimożeobecniewydajesiętozbytnimuproszczeniem
inazbyttechnicznąwizjąfunkcjonowaniaukładunerwowego,wyobrażenieto
dostarczyłobezwątpieniateoretycznychipraktycznychpodstawdowykorzy-
staniaocenyodruchówjakoznacznikówrozwojuorazdohierarchicznejinte-
gralnościfunkcjonalnejukładunerwowego.
PozakończeniuwItrymestrzekształtowaniasięnajważniejszychnarządów,
odpołowyciążyzachodziintensywnyrozwójiwzrostmózgupłodu,przyczym
ok.85%tegowzrostuodbywasięjużpourodzeniu.Dziejesiętakzpowodu
zarównodwunożności(przyjęciepionowejpostawyciała),którajestspecyficzna
dlaczłowieka,jakizwiększaniasięrozmiaruczaszki,niezbędnego,bymócpo-
mieścićmózg.DJesttocena,jakąpłacimyzaludzkimózgiinteligencję.Człowiek
