Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWOWSTĘPNE
SłowaWinstonaChurchillaoRosji,którąokreśliłmianem„zagadki
owianejtajemnicązenigmąwśrodku”,zpowodzeniemmożnaodnieść
takżedoIslamskiejRepublikiIranu.Niewielepaństwwywołujetakwiele
frustracjiwśródanalitykówstosunkówmiędzynarodowych,jakwłaśnie
Iran.Powodujetotworzeniecorazbardziejkompleksowychrampoję-
ciowychikonstrukcjiintelektualnych,któremająpomócrozszyfrować
politykętegopaństwa,determinantyorazczynnikinapędzającejegonie-
przejrzystysystempolityczny.Trudnościtestanowiąnietylkoefektce-
lowychzamierzeń„zaciemniających”zestronyirańskichelit,którewolą
pozostaćniezrozumiałe,alesąteżrezultatemprawdziwiebizantyjskiej
złożonościirańskiejpolityki.Kompleksowośćta,czyteż„chaoskontrolo-
wany”,jestfaktycznymwytworemsystemupolitycznego,któregoracjo-
nalnośćcojakiśczaswymykasiępraktykom.
Niezależnieoddeterminacjiirańskichpolityków,chcącychuwypuklić
jakościowąodmiennośćswoichdziałańikoncepcji,możnadostrzecwiele
ciągłościłączącychichzpoprzednikami-jestichdużowięcej,niżwyni-
kałobyzpobieżnejanalizy.Pozytywnymprzykłademciągłościpolitycznej
jestkontynuacjaprogramunuklearnego-RepublikaIslamskawskazuje
jegolegitymacjępoprzezodwoływaniesiędowcześniejszegoprzyjęcia
tegoprogramuprzezmonarchię,którąobaliła.Ciągłośćjednakznacznie
wykraczapozaceloweiświadomenawiązania.RepublikaIslamskama
bowiemtakisambagażgeopolitycznyihistorycznyjakjejpoprzedni-
czka.Towłaśnietedwaelementy-geografiaihistoria-stanowiąpunkt
wyjściowykształtującyirańskąpolitykęzagranicznąibezpieczeństwa.
Uwarunkowaniageograficznezdająsięoczywiste.Jakstwierdziłswe-
goczasujedenzwybitnychamerykańskichanalityków,znaczenieIranu
wynikazfaktu,żepaństwotozajmuje„naczelnemiejsce”-nietylko
jakodominującasiławZatocePerskiej,będącejkrytycznymkanałem
tranzytowymdlawiększościsurowcówenergetycznychświata,aletak-
żejakołącznikpomiędzyregionami,wtymbogatymwsurowceener-
getycznewybrzeżemnadkaspijskimiAzjąŚrodkową,atakżepomiędzy
