Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.TeofanesWyznawcaijegodzieło
47
równieżproweniencjiarabsko-islamskiej
119
.Cowięcej,dziękianalizie
porównawczejdziełaWyznawcyikroniksyryjskichmożemywykazać,że
częśćpassusówChronografii,chociażwspomnianesąwnichtesamewy-
darzenia,pochodziprawdopodobniezzupełnieinnychźródełarabskich,
byćmożezwiązanychztamtejszymichrześcijanamichalcedońskimi,naco
wskazująm.in.wzmiankidotycząceSergiusza,synaMansura,protoplasty
JanazDamaszku,pełniącegofunkcjęskarbnikakalifa
120
czyMojżesza,
związanegozpatriarchatemantiocheńskimlekarzakalifaal-Mansura.
Przypadkite,niepoświadczonewźródłachsyryjskich,pozwalajądomnie-
mywać,żeistniałteżinny,alternatywnyobieginformacjipomiędzyelitami
konstantynopolitańskimi,atymipozostającyminaterenachzajętych
przezmuzułmanów,jednocześniewiernychtradycjomchalcedońskim121.
Nazakończenieniniejszegopodrozdziałudodaćwięcwypadakilka
informacjinatemathipotezdotyczącychwpływuhistoriografiiwczesnego
islamunatreści,któremożemyznaleźćwChronografii.Wciąguostatnich
kilkunastulatpoddanorewizjiwcześniejszeustalenia,dotyczącegwał-
townegozerwaniakontaktówpomiędzyziemiamibizantyńskimiatymi,
którezostałyzajęteprzezmuzułmanów,wskazując,żeźródłemwiedzy
dotyczącejdziejówkalifatudlabizantyńskichwarstwrządzących,aco
zatymidziekronikarzyiintelektualistów,moglibybyćchociażbyjeńcy
muzułmańscy
122
,niewspominającolicznychkontaktachkulturalnych
wokresieumajjadzkimizwłaszczaabbasydzkim123.Teorienatematznaj-
dującychsięwdzieleWyznawcyelementówzaczerpniętychzprzekazów
islamskichpojawiłysięjużnapoczątkuXXw.,sformułowaneprzezLeona
119
D.Afinogenov,
Thesource…,s.13;L.I.Conrad,TheophanesandtheArabic
HistoricalTradition.SomeIndicationsofInterculturalTransmission,[in:]Arab-Byzantine
RelationsinEarlyIslamicTimes,edsM.
Bonner,L.I.Conra
d,London-NewYork
2017,s.317-360.
120R.Hoyland,TheophilusofEdessa)sChronicle…,s.187.Por.S.H.Griffith,
TheMan
ṣ
ūrFamilyandSaintJohnofDamascus.ChristiansandMuslimsinUmayyad
Times,[in:]ChristiansandtheOthers…,s.29-52.
121M.Debié,Christians…,s.53-72.
122
R.A.KhouriAlOdetallah,ΆραβεςκαιΒυζαντινοί:τοπρόβληματων
αιχμαλώτωνπολέμου,ΘEσσIλoVίKη1983.
123H.A.R.Gibb,Arab-ByzantineRelationsundertheUmayyadCaliphate,DOP
1,1958,s.219-233.
