Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.
HYDROSFERAIJEJWŁAŚCIWOŚCI
HydrosferajestwodnąpowłokąZiemiprzenikającąatmosferęilitosferę,obejmującą
wodyatmosferyczne,powierzchnioweipodziemnewpostacigazowej,ciekłejistałej.
Wodyhydrosferygromadząsięwoceanach,morzach,jeziorach,rzekach,bagnach,
pokrywieśnieżnej,lodowcachizbiornikachwdpodziemnych.Częśćhydrosfery,ktra
obejmujewodymrzioceanw,jestnazywanaoceanosferą,ata,ktraobejmujewody
wpostaciniezanikającegolodulodowcowego,morskiegoigruntowego,nosinazwę
kriosfery.
Zapasywodnehydrosferysąstałe,nieulegajązmianie.Oceniasięjenaok.
1,4mldkm
3
(tab.1).Podstawętychzapaswstanowiwodamrzioceanw(96,5%);wody
podziemnegromadzą1,7%wdhydrosfery,apozostałączęść,tj.2,3%stanowiąwody
występującenapowierzchnilądw,awięclodowce,stałapokrywaśnieżna,jeziora,bagna
irzeki;0,001%zapaswwodnychhydrosferystanowiparawodnawatmosferzeitylesamo
wodaglebowa;1/10000wdhydrosferystanowiwodawystępującawbiosferze.
Hydrosferajestzatempowłokąsłoną;jedynie2,5%jejzapaswwodnych,awięc
35mlnkm
3
,towodysłodkie.Aż68,7%wdsłodkichmagazynująlodowceiwieczne
śniegi(tab.2).Drugimpodwzględemwielkościzbiornikiemwdsłodkichhydrosferysą
wodypodziemnewstrefieaktywnejwymiany,tj.dogłębokościok.100m;gromadząone
30%zapaswwdsłodkich.
EnergiacieplnaSłońcaorazsiłaciężkościsprawiają,żehydrosferajestwciągłym
ruchuwiążącymwszystkiejejczęści:oceany,morza,rzeki,jeziora,bagna,lodowce,
wilgoćglebową,wodypodziemne,wodęatmosferyczną(rys.1).Zjawiskociągłego
przemieszczaniasięwodymiędzyatmosferą,hydrosferąilitosferąnazywasiękrążeniem
wodywprzyrodzie.Zachodzionowstrefieobejmującejwierzchniąwarstwęskorupy
ziemskiejitroposferę,tj.odok.0,8kmlitosferydook.16kmatmosfery(Soczyńska,1997)
istanowizamkniętycyklobieguwody,tzw.cyklhydrologiczny.Najważniejszym
czynnikiem,ktrypowodujekrążeniewodywprzyrodzie,jestenergiacieplnaSłońca;
dziękiniejzachodziparowanieiunoszeniecząsteczekwodywgrędoatmosfery.Zmiany
atmosferyczneprowadządopowstawaniachmur,aznichopadw,ktrepodwpływemsiły
ciężkościspadająnapowierzchnięZiemi.Głwnymźrdłemdopływuwilgocido
atmosferysąoceany.Podwpływempromieniowaniasłonecznegowodazpowierzchni
17