Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
politycznaskupiałasięwrękachbarbarzyńskiegokróla,dlaktóregogłównym
lubwręczjedynymoparciembyłasiłamilitarnawspółplemieńców.Powstaje
pytanie,jaksięukładałystosunkimiędzyobiemaspołecznościami?
Przybierałyonenajróżniejsząpostać.Zdarzałosię,żebarbarzyńcyod-
modelewspółżycia
nosilisiędoludnościtubylczejzjawnąwrogością.Takbyłowwypadku
WandalówiLongobardów.Jedniidrudzynazajętychprzezsiebieobsza-
rach–WandalowiewAfryce,LongobardowiewItalii–znaleźlisięjako
najeźdźcy,arządyrozpoczęliodmordowaniaiwypędzaniaprzedstawi-
cielimiejscowychelit,konfiskowaniamajątkówinakładaniapodatków.
Nawrogośćetnicznąnakładałsiękonfliktreligijny,wyraźniewystępujący
uWandalów,słabiejuLongobardów.
PrzykładuinnegotypurelacjidostarczająOstrogociiWizygoci.For-
malniebylisprzymierzeńcamiRzymu,aichkrólowiesprawowalirzymskie
urzędyikorzystalizpełnomocnictwcesarskich.Wyżywienieiutrzymanie
owychbarbarzyńcówniekonieczniemusiałosięwiązaćzdodatkowymiob-
ciążeniami.Korzystalionizeświadczeń,którewnormalnychwarunkach
pobierałaodludnościcywilnejarmiarzymska.Wtejsytuacjidopomyślenia
byłapokojowawspółpraca.Królombardzonaniejzależało.Przejęlikontro-
lęnadmiejscowąadministracjąistaralisięnakłonić,częstozpowodzeniem,
arystokracjęsenatorskądodalekoidącejwspółpracy.Jednocześniepro-
wadzilijednakpolitykęseparacji,zmierzającądotego,abyGermanie
iRzymianiepozostalispołecznościamiodrębnymi.OdtejpolitykiWizygoci
odstąpilidopierowostatniejtercjiVIw.
Byłtakżeinnymodelwspółżycia.Nawspółpracębezwznoszeniapo-
działówbylinastawieniFrankowie,itojużodczasówChlodwiga.
Wewczesnymśredniowieczuzachodnioeuropejskimobowiązywałaza-
zasadaosobowości
sadaosobowościprawa.Polegałaonanatym,żenaokreślonymterytorium
prawa
obowiązywałyróżneprawawzależnościodprzynależnościetnicznej
podsądnego.Wspomnianazasadajestdobrzepoświadczonadlapaństwa
Frankówwokresiepóźnomerowińskimikarolińskim.Jeżelinp.ktośpocho-
dziłzNeustrii,gdzieobowiązywałoprawosalickie,astawałprzedsądem
wAustrazji,toprocesodbywałsięwedługprawasalickiego,aniewedług
miejscowego,czylirypuarskiego.
Toczysięożywionadyskusjawokółpytania,czyzasada,októrejmowa,
byłajużznanawokresiepowstawaniapaństwbarbarzyńskich.Władcynie-
którychplemiongermańskichpodejmowaliwtamtychczasachzakrojoną
nadużąskalędziałalnośćlegislacyjną.Naprzykładw643r.królLongobar-
dówRotarwydałobszernykodeks.Kodeksowitemupodlegaliwyłącznie
Longobardowie,natomiastzamieszkującaichpaństwoludnośćmiejscowa
byłasądzonawedługwłasnegoprawa,amianowicierzymskiego.Pojęcie
osobowościprawabyłotamznaneistosowane.Niejestnatomiastłatwo
ustalić,czytaksamomiałysięrzeczyuinnychplemion,np.uWizygotów.
LegislacjakrólaReceswintazpołowyVIIw.miałabezwątpieniacharakter
terytorialny–dotyczyławszystkichpoddanychkrólestwabezwzględu
53
