Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rencjipokojowej,zdającsobiesprawęzrelatywnieniewielkiegowpływu
Polskinaostatecznerozwiązanietegoproblemu.
Dmowskizkolei,reprezentującpoglądypolskichnacjonalistów,uwa-
żałżekoniecznejestzachowaniespoistościnarodupolskiego,nieobar-
wizjapolityczna
czonegozbytwielkąliczbąmniejszościnarodowychibyłgotównare-
Dmowskiego
zygnacjęzterenów,którejużoddawnaniebyłyzamieszkiwaneprzez
Polakównawschodzie.Takieczęściowezrzeczeniesięobszarówniegdyś
należącychdoRzeczypospolitejszlacheckiejuważałzaczynniknieosła-
biający,alewzmacniającynadłuższąmetęodrodzonepaństwopolskie.
Nazachodziebyłgotówwalczyćprzypomocyaliantówojaknajwięk-
szywymiarrewindykacjipolskich,wykraczającychnawetpozabyłyzabór
pruski,alemieszczącysięwkoncepcjiinkorporacjiwszystkichterenów
zamieszkanychprzezPolaków.Tenetnicznyimperatywwstaraniachpol-
skich,któryoznaczałwysunięciepolskichaspiracjidoGórnegoŚląska
iMazur,chciałzrealizowaćnakonferencjipokojowejwParyżu.
2.3.2.Powstaniewielkopolskie
Mimożewszyscypolitycydeklarowaliodłożeniesprawygranicdocza-
suprzyjęciaostatecznychrozstrzygnięćprzezkonferencjępokojową,to
znaczniewcześniejdochodziłowielokrotniedowydarzeń,którezdeter-
minowałypóźniejszeustaleniadyplomatyczne.Dotyczyłototakżepol-
skiejgranicyzNiemcami,ukształtowanejwrezultaciepowstaniawielko-
polskiego.
PopodpisaniuprzezNiemcyrozejmunafronciezachodnimNRLwPo-
znaniuzaczęłaodgrywaćrolęreprezentantaPolakówcałejtzw.dzielni-
cypruskiej.PowołanodożyciainstytucjewykonawczeNRLwpruskich
prowincjach,wWielkopolsce,naŚląskuiPomorzu,którepotwierdzały
aspiracjeobozupolskiegodorewindykacjitychobszarów.
PrzygotowaniaPolakówdoprzejęciawładzyrozpoczęłysięodrazu
poupadkuCesarstwaNiemieckiego,wlistopadzie1918r.Ichcelembyło
przygotowania
najpierwprzejęciekontrolinadPoznaniem,wktórymwładzęprzejściowo,
Polakówdoprzejęcia
poobaleniumonarchii,sprawowałaniemieckaRadaRobotnikówiŻołnie-
władzy
rzy.Polakomudałosięwymusićpowtargnięciudopoznańskiegoratusza
wprowadzeniedoWydziałuWykonawczegoRady,dotejporykontrolo-
wanegowyłącznieprzezNiemców,czterechwłasnychprzedstawicieli,aw
konsekwencjiprzejąćtakżeczęściowąkontrolęnadwojskiemwstolicy
prowincjipoznańskiej.Takiedziałania,zmierzającedoprzejęciakontroli
nadradamilokalnymi,podjętoiwinnychmiastach(Pleszewie,Ostrowie,
Gnieźnie,Jarocinie).Wdniu18listopadaprzeprowadzonoponadtoroz-
mowyzespecjalnymwysłannikiemrepublikańskiegorząduwBerlinie
HelmuthemvonGerlachem,mającenacelupodjęcieszybkichzmian
wprowincjipoznańskiejnakorzyśćludnościpolskiej.Żądaniadotyczyły
93