Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Czywiesz,że…?
Liczydłojeststarożytnymnarzędziemdoprowadzeniaobliczeń,
któreprawdopodobniewynaleźliBabilończycy.Współczesne
liczydładziałajągłównieprzezprzesuwaniekoralikówna
prętachumocowanychwramie,aleskromneliczydłoprzezwieki
doczekałosięwieluróżnychnaśladowcówwróżnychkulturach.
ChociażGrecywżadnymrazieniebylipierwszymimyślicielami,
którzyzgłębialikoncepcjematematyczne,towłaśniewstarożytnejGre-
cjimatematykastałasięsamodzielnądyscyplinąnaukową.Grecybyli
równieżtwórcamisamegopojęciamatematyka,odgreckiegomáth˜ema,
któreoznaczało„to,czegosięuczymy”.
Myślicieligreckichinteresowałykoncepcjematematyczne,anieto,
doczegomożnawykorzystaćmatematykę.Stworzyliideę„dowodów”:
logicznychformuł,któredowodzą,żeregułamatematyczna–taka
jaka2+b2=c2–jestzawszeprawdziwa.Dowodzącistnienianiepod-
ważalnychprawmatematycznych,starożytniGrecyspowodowali,że
matematykastałasięsamodzielnądziedzinąnaukiisposobemrozu-
mieniaświata.
ŻyjącywVIw.p.n.e.Pitagorasijegozwolennicybylijednymi
zpierwszychfilozofów,którzywpełnipoświęcilisięzgłębianiuma-
tematyki.Mottopitagorejczykówmiałobrzmieć„wszystkojestlicz-
bą”–bylioniprzekonani,żeliczbysąnietylkoważne,aletakże
święte.Niektórymliczbomprzypisywaliznaczeniereligijneizbudo-
waliniezwykłysystemwierzeń–istniejenaprzykładprzekonanie,że
pitagorejczycynigdyniespotykalisięwgrupachliczącychwięcejniż
10osób,ponieważuważali10zaliczbęidealną.Pomimotychdziwactw
pitagorejczykomprzypisujesiępewienfaktycznywkładwrozwójma-
tematyki,wtymsłynnetwierdzeniePitagorasa:wzór,któregomożna
użyćdoobliczeniadługościjednegobokutrójkątaprostokątnegona
podstawiedługościjegodwóchpozostałychboków.
NapoczątkuIIIwiekup.n.e.matematykastałasięnajważniejszą
dziedzinąbadańwstarożytnejGrecji.Mniejwięcejwtymczasiewielki
matematykEuklidesopublikowałswojąprzełomowąpracęElemen-
ty,zbiórksiąg,wktórymprzedstawionopodstawowezasadymate-
matyczneznanewjegoczasach.Chociażzasadytebyłyjużwówczas
18
