Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W1911r.władzeirańskiezdecydowałysienareformęfinansów
izaprosiływcelujejprzeprowadzeniaW.MorganaShustera,
finansistęamerykańskiego.Wtymczasiewpływypokrywały
zaledwie40%rocznychwydatkówbudżetowych[120].Misja
Shusterabyłaodpoczątkublokowanaprzezdyplomacjęangielską
irosyjską,którymnieodpowiadałpomysłprzekazaniafinansów
państwawręceneutralnegotechnokraty.Kiedywięcamerykański
ekspertzażądałodparlamentuprzekazaniamupełnejkontrolinad
wpływamiiwydatkamibudżetowymi,władzerosyjskieibrytyjskie
uprzedziłybankikomercyjne,abytenieudzielałypożyczekrządowi
perskiemu.GdyShusterprzystąpiłdoreformowaniasystemu
ściąganiaopłatcelnych,niezadowolenieobjęłoszerokiewarstwy
społeczeństwa[121].
WlistopadzierosyjskiewładzewojskowezażądałyodTeheranu
zdymisjonowaniaShustera.RządwTeheranieskłonnybyłprzyjąć
ultimatumrosyjskie,aleMadżleswyrażałkategorycznysprzeciw.
Wówczaskorpusrosyjskiliczącyokoło12tys.żołnierzyioficerów
zająłTebrizirozpocząłprzygotowaniadoatakunaTeheran.
Prawdopodobieństwopowodzeniatakiegoatakubyłobardzo
wysokie,wzwiązkuzczymrządzdecydowałysięnadrastyczny
krok.24grudnia1911r.członkowieMadżlesuzostaliusunięci
zbudynkuparlamentu,anastępnegodniaShusterowiwręczono
zawiadomienieodymisji.Dowybuchuwojnyparlamentniezebrał
sięjużanirazu.AnglicytraktowaliobecnośćwojskowąRosjijako
czynnikstabilizacyjnyiniedomagalisięewakuacjirosyjskich
wojsk[122].
WyjazdShusterazadałciosfrakcjireformatorów.Stanfinansów
państwaszybkosiępogarszał.Drogistałysięniebezpieczne,
akupcymusielipłacićlokalnymwładcomdaninęzaprzejazdprzez
ichterytorium.Wniektórychprowincjachhandelzamarł.Państwo
defactookupowaływojskarosyjskieibrytyjskie.Przejawem
niestabilnościsytuacjipolitycznejbyłyczęstezmianypremiera
iministrówwrządzie.BrytyjczycyiRosjaniewywieralipresję
narządwceluuzyskaniakoncesjidlaswoichspółek,ale
ministrowierozkładaliręce,mówiąc,żezależytoodMadżlesu,
