Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zyski[35].
DorywalizacjiowpływywMarokuwłączyłasiętakżeHiszpania.
W1859r.wojskahiszpańskiezajęłyterenywokółMelilli,
aw1860r.okupowałyCeutęiTetuan(Titwan)podpretekstem
uśmierzeniaplemion,którenapadałynaeuropejskich
kupców[36].Wmaju1860r.Hiszpanienakłonilisułtana
dopodpisaniaukładu,któryzezwalałimnapozostawienieswoich
wojskwtrzechmiastach.20listopada1861r.parafowanyzostał
marokańsko-hiszpańskiukładhandlowy,który–podobniejakukład
marokańsko-brytyjskiz9grudnia1856r.–zagwarantowałkupcom
hiszpańskimprawodohandlowaniawportachmarokańskich,a30
października1861r.zawartonowyukład,namocyktórego
HiszpanieopuściliTetuanwzamianzawysokieodszkodowanie
pieniężne[37].
PobitwienarówninieIsliiwojniezHiszpaniąw1860r.losy
Marokaznalazłysięwrękachkonsulówpaństweuropejskich.
Niektórzylokalniwładcystalisięfaktycznieniezależniodsułtana.
Wportachmarokańskichzaczęliwtymczasiedziałaćeuropejscy
poborcypodatków.Europejscykupcyuruchomiliwnichwłasną
pocztęorazsłużbęmedyczną.Ekspansjihandlowejtowarzyszył
napływeuropejskichosadników.Częśćznichzajęłasięrolnictwem,
zwłaszczahodowlą.W1867r.wMarokubyłoprawie1,5tys.
osadnikówzEuropy[38].
Wlatach1873–1894sułtanMulajHasanpodjąłpróby
zreformowaniaadministracjiiumocnieniawładzycentralnej.Próby
tezakończyłysięczęściowosukcesem.Zreformowanezostało
przedewszystkimwojsko.Wmiejscepospolitegoruszeniaplemion
stworzonoregularnąarmię.Wramachreformyzarządzaniakraj
zostałpodzielonyna330małychjednostekwmiejsce
dotychczasowychośmiudużych[39].Władcawprowadziłteżstały
kursrijala,abyustabilizowaćgospodarkę.Sukcesreformbył
połowiczny.Przyszłyonezbytpóźno,abypowstrzymać
gospodarcząpenetracjęEuropejczyków.Lokalniwładcyjedynie
formalnieuznalizwierzchnictwosułtana.Armiabyłanadalzbyt
