Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odwiecznykonfliktmiędzypierwotnymimieszkańcamitejziemianajeźdźcami
hausańskimi.Chociażzburzyłmurotaczającyświętedrzewo,atymsamym
poważnieosłabiłkultTsumburbury,niedokońcawykorzeniłstarąreligię.
ZapanowaniaJadżiɗanTsamija(1349-1385)nastąpiłnowyetaprozwojużycia
religijnegonaobszarzeKano,zMaliprzybyliwywodzącysięzludówMandekupcy
Wangaraiprzynieślizesobąwiaręmuzułmańską.Wpobliżuświętegodrzewa
Szamuswładcakazałwybudowaćmeczet.Jednakwieluludziniechciało
podporządkowaćsięnowejreligii.Napodstawiedostępnychźródełhistorycznych
trudnowywnioskować,którzy„poganie”sprzeciwialisięnowejwierze,czy
zwolennicybóstwaTsumburbura,czyteżHausańczycy,przedstawiciele
podkulturydynastycznej.SpisującywXIXw.tradycjeustnemuzułmanin
(muzułmanie?),począwszyodczasówpanowaniaJadżiɗanTsamija,nieodróżniał
bowiem„poganów”odTsumburburyitychodBagaudy[Pedowicz1991:17].
Przyjęcieislamujakoreligiipaństwowejnieoznaczałogłębokiegoczy
szerokiegonawróceniasięHausańczykównatęwiarę.Ażdoczasówświętejwojny
UsmanaɗanFodio,napoczątkuXIXw.,nawetwładcywchwilachciężkichprób
czyzwątpieniazwracalisiękureligiitradycyjnej.Spektakularnymprzykładem
możebyćpostaćKanadżedżiɗanTsamija(1390-1410),władcyKano.
PoniepowodzeniachwwojniezZariąmiałsięonodwołaćdopomocybóstwa,
któregowyznawcówzwalczałzacieklejegodziadekiojciec.Zaradądostojnika
wywodzącegosięzludnościautochtonicznejczterdzieścirazyokrążyłdrzewo
Szamus,poczymruszyłnaZarięijąpokonał.
Brakujenamźródełdotyczącychwierzeńautochtonówżyjącychnainnych
obszarachzajętychprzezludnośćhausańską.Możnajedynieprzypuszczać,żeich
życiereligijnebyłopodobnedopraktykkultowychwKano.
WieletajemnickryjewsobieprzedmuzułmańskareligiaHausańczyków.
Reprezentowalionipodkulturędynastyczną,któranałożyłasięnapodkulturę
ludnościmiejscowej,określanejterminem
arnèe
[Nicolas1975:403].Między
XaXIVw.wierzeniaobupodkulturoddziaływałynasiebiewzajemnie.Wokresie
późniejszym,poprzyjęciuislamuprzezwładcówiichnajbliższeotoczenie,wśród
ludnościniezislamizowanejutworzyłsięsystemwierzeń,którychpodstawę
stanowiłatradycyjnareligiahausańskichprzybyszy,wzbogaconaoelementy
wierzeńautochtonówiislamu.
DawniHausańczycybylizorganizowaniwpatrylinearnychklanach,których
podstawąbyłypatrylokalne,wielkierodziny
.Zamieszkiwałyoneotoczone
glinianymmuremczypłotemzłodygdomostwa,przeciętniepookoło20osób
wjednejzagrodzie.Domostwadzieliłysięnapoligyniczneogniskadomowe.
Klanybyłynieduże,grupowałyokołodziesięciudomostw[Greenberg
1947:195n.].Ichczłonkowiemusieliprzestrzegaćróżnychtabu.Istniałyliczne
ograniczenianazabijanieispożywaniemięsaokreślonychzwierząt,naużywanie
niektórychgatunkówdrzew,jakodrewnaopałowego,czynaspożywanieich
owoców.Tabunieobowiązywałomałych,jeszczenieobrzezanychchłopców.
Kobietamusiałaporzucićtabuwłasnegoklanuiprzestrzegaćzakazów
obowiązującychwdomujejmęża.
WtradycyjnejreligiihausańskiejistniaławiarawBogaNajwyższego,zwanego
Ubangidżi.Niezajmowałonważnegomiejscawpraktykachkultowych.Pewnąrolę
odgrywałzapewnepowszechnywAfryceZachodniejkultprzodków.Jegoślady
przechowałysięwceremoniachpogrzebowych,odprawianychnadgrobem
wczterdzieścidnipośmierciważniejszychosób.Wiązałysięonezeskładaniem
ofiarzkóziowiec.Mięsozwierzątofiarnychrozdzielanomiędzysąsiadów
zmarłegoiubogichczłonkówmiejscowejspołeczności.
Najważniejsząrolęwtradycyjnejreligiihausańskiejodgrywałyduchy
iskookii
