Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Handelikredyt.Komunikacja
55
CzylinieewentualnaobawaprzedretorsjamiHolandii,alezwyczajnieintereskonsu-
mentadecydowałoliberalnejpolitycehandlowej.
NajwiększekorzyścizhandluzagranicznegoczerpałGdańsk,którymonopolizował
manumilitariobrotymorskieRzeczypospolitej.Szacujesię,żewGdańskupozostawa-
łojakomarżapośrednictwa,kosztyskładowania,opłatyportoweitp.około40%war-
tościeksportu.
EuropejskaBrewolucjacen”dotarładoPolskiprzezhandelzagraniczny.Wystąpił
wnimkorzystnydlaPolskitermsoftrade.WedługJ.Topolskiego,przyjmującza100
wskaŹniktermsoftradewdziesięcioleciu1551–1560,wlatach1591–1600wyniósłon
1916.Korzystnytermsoftradezwiększyłtendencjędowzrostueksportuzbóżibydła
orazimportuartykułówrzemieślniczychiprzemysłowych,powodującbrakzaintereso-
wanialokatamiinwestycyjnymipozarolnictwem.
Nieznamydokładniepełnychrozmiarówpolskichobrotówhandlowych.Napod-
stawiezachowanychdokumentów(księgicelnewSundzie,rejestrypalowegowGdań-
skuiniektórychlądowychkomórcelnych)dokonywanoszacunkówzarównowywozu,
jakiprzywozudlalat,zktórychzachowałysiędokumenty.EksportzbożaprzezGdańsk
wtys.łasztówprzedstawiatablica2.5.
Tablica2.5
EksportzbożaprzezGdańsk(wtys.łasztów)
Lata
1470
1490
1530
1557
1575
Łaszty
Lata
Łaszty
2,2
9,5
14,0
21,0
25,3
1583
1608
1619
1634
1649
62,8
87,4
103,0
71,5
98,1
Źródło:Lata1470–1575wedługH.Samsonowicza,PrzemianystrefybałtyckiejwXIII–XVI
wieku,BRocznikiDziejówSpołecznychiGospodarczych”1986,t.XXXVII,s.59;lata
1583–1649wedługM.Boguckiej,Gdańsk–największyportBałtyku,w:HistoriaGdań-
ska,pracazbiorowapodred.E.Cieślaka,t.2,Gdańsk1982,s.478.
Nadrugimmiejscupozbożunależywymienićproduktydrzewne(wańczos,klepka
itp.)ipotaż(produktwytwarzanyzpopiołudrzewnego,węglanpotasu).Stanowiłyone
womawianymokresieod8do20%wartościeksportuprzechodzącegoprzezGdańsk,
podczasgdyzbożeod65do80%.Drogąlądowąeksportowanowoły–wXVIw.rocz-
nieokoło40tys.sztuk,kilkatysięcybaranówinierogaciznyorazokoło1000koni.Waż-
neznaczeniemiałwywózskórzwierzęcych(przeciętnierocznie100tys.skórwołowych
i200tys.baranichikoŹlich)orazcennychskórekzwierzątfuterkowych(wiewiórek,li-
sów,kunibobrów).PonadtoPolskaliczyłasięjakoeksportermioduiwosku.
Importowanogłównieśledzie,sól,wino,korzenie,sukno,wyrobyfajansowe,por-
celanoweiszklane.WimporciedrogąmorskąwpołowieXVIw.sól,śledzieiwinosta-
nowiłypookoło20%,tkaninyokoło30%,zaśtowarykolonialne,skóryifutra–oko-
ło10%;wpołowieXVIIw.naczołowysunęłysiętkaniny(56%),śledzie(22%),wino
itowarykolonialne(17%),zaśudziałsolispadłdo5%.Drogąlądowąprzywożonowi-
nowęgierskie,wyrobywłókienniczezeŚląskaiżelaznezCzechiAustrii(kosy).
6J.Topolski,ZagadnieniagospodarkiwPolsce,w:PolskawepoceOdrodzenia,pracazbiorowapod
red.A.Wyczańskiego,Warszawa1970,s.79.
