Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
JolantaTalbierska
Jakwidaćzpowyższegozestawienia,mamydoczynieniazogromemkatego-
rii,któremożnawyróżniaćzewzględunafunkcje(jakzbiorymuzealne,biblio-
teczne,ikonograficzne-wrozumieniupodporządkowaniakolekcjinaczelnejidei,
którązbiórmaodzwierciedlać,prywatne,kościelneitd.),chronolog(obiekty
tworzącedanąkolekcjępowstałewXIXwiekulubzgromadzonewtymczasie)
orazrodzajgromadzonychobiektów(księgozbiory,rękopisyidokumentydruko-
wane,muzykalia,mapy,rysunkiiryciny,projektyarchitektoniczneidekoracyjne
orazinneobiektyartystyczneidziełasztuki).Wartopodkreślić,żekryterium
czasowejestnajczęściejzawodneinajtrudniejszewzastosowaniuzpowodów
przytoczonychpowyżej.Specjalistycznekolekcjewnajwiększychbibliotekach
zagranicznychwydzielasięprzedewszystkimtematycznie,np.zbioryorien-
talne,medyczne,artystyczne,lubzewzględunarodzajgromadzonychobiektów,
jakzbiorykartograficzne,muzyczne,rękopiśmienneczygraficzne(nazywane
GraphischeSammlunglubKupferstichkabinett,
Départementdesartsgraphiques
lubCabinetdesestampes,PrintsandDrawingsDepartmentlubPrintRoom),
obej-
mująceryciny,woluminyilustrowaneirysunki-generalnieobiektynapapierze,
pergaminie,rzadziejnajedwabiu,atłasieczyinnychnietypowychpodłożach.
ZbioryXIX-wieczne-wpodstawowymrozróżnieniuchronologicznymna
zasobygromadzonewtymokresieiobiektytworzonelubpublikowanewtym
czasieiskładającesięnaposzczególnekolekcje-corazczęściejpostrzegane
jakozabytkowe,wymagającemetodycznegoopracowaniaiestetycznegowarto-
ściowania.Zjawiskotonasilasięwróżnychkrajachodlat70.XXwiekuitowa-
rzyszymuzwykletakżezmianastatusuokreślonychkategoriizbiorówiobiektów,
przykładowozikonograficznychnaartystyczne,zhistorycznychnazabytkowe.
Celemtypologiijestsystematyzacjazbiorów,aprzedewszystkimwypraco-
wanieisprecyzowaniepojęćwdanymzakresie.Czyjednak,wobecpowyższych
rozważań,dosystematyzacjizbiorówXIX-wiecznychwystarczyprostatypologia?
Częstowyróżnieniejednegotylkotypujestwystarczającejakonarzędzietypolo-
giczne,aleprzyspełnieniuwarunkujedynościkryterium.Aleczytymkryterium
możebyćzawartośćzbiorulubjegoukonstytuowaniepodwzględemchrono-
logii,rzadkowystępującewczystychodmianach?Czymożeraczejpowiniento
byćartystycznybądźnieartystycznycharakter,walorzabytkowylubjegobrak
(niejednoznacznekryterianiespełniająjednakwarunkupodziałulogicznego,
anawetrealnego)?Dlaznakomitejwiększościpojęćopisującychrzeczywistość
kulturową,awszczególnościdlapojęćotwartych,cechącharakterystycznąich
desygnatówjestróżnorodność,przyczympodziałylogicznemożnaprzeprowa-
dzaćwedługwielukryteriów,alemusząonebyćjednoznaczne.Przyjęciezbioru
XIXwiekujakotypujestmożliwe,przyczympodstawowymdesygnatemwydaje
siętubyćchronologiazwiązanazarównozukonstytuowaniemkolekcji,jak
iczasempowstanialubpublikacjiobiektówtworzących.Kolejnymkryterium
będąjednakkategorieobiektówskładającychsięnadanąkolekcję,przyczym