Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Jankowska,J.Krasoń,Hierarchiawartościisposobyichrealizacji,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-346-0,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
14
MãodzibydgoszczaniewobecwartoĤci
działańpodsystemów.Wcałymsystemieistniejehierarchicznastrukturastero-
wania,przyczymcelowośćioptymalizacjędziałańuzyskujesiędziękiinforma-
cjomzsystemuijegootoczenia.Wpodsystemachimiędzynimimogązachodzić
licznesprzężenia(por.Ostrowska,1998,s.94).
Traktującsystemwartościjednostkijakoukładpodsystemówskoncentrowanych
wokółróżnychcelów,możnaprzyjąć,żewkonkretnychprzypadkachmamydoczy-
nienianiezjednymsystememwartościjednostki,alezkilkomatworzącymi(lubnie)
zwartącałość(Ostrowska,1998,s.94).
JakpodajeSłownikpojęćfilozoficznych,
[...]systemaksjologiczny(gr.systema–zestawieniezczęściwcałość;áksios–war-
tościowy,cenny)tozbiórmniejlubbardziejpodwzględemlogicznymuporządko-
wanychiuzasadnionychpoglądównatematwartości.Gdyprzedmiotemrefleksjisą
wartościmoralne,mamydoczynieniazsystememetycznym,któryktośtworzywcelu
nakłonieniainnychdorespektowaniairealizowaniawpraktycewskazanychwsyste-
miezasad(Krajewski,1996,s.190).
WedługJadwigiKoralewicz-Zębik
[...]systemwartościtohierarchicznieuporządkowanyzespółwartościogólnychzod-
powiadającymiimwartościamiszczegółowymi,atakżepowiązanieznimiwartości,
wstosunkudoktórychowewartościogólnesąinstrumentalne(Koralewicz-Zębik,
za:Szymański,1998,s.20).
NatomiastUrszulaOstrowskadefiniujesystemwartościdanejjednostkibądź
grupy–zgodniezzałożeniamiogólnejteoriisystemów–jakohierarchicznieupo-
rządkowanyzbiórustosunkowańjednostkiwobectychwartości,którezpunktu
widzeniajejistnieniairealizacjizadańżyciowych,wynikającychzosobowego
bytu,sąważne,konieczne,cenneipożądane(por.Ostrowska,2000,s.14).
Naogółwartościniefunkcjonująwsposóboderwany,pojedynczo,lecz
wświadomościludzitworząokreśloneukłady,coprowadzidotworzeniasięsys-
temu.Ogniwaspajającetensystemmogąbyćbardzoróżne.Czasemwynikają
onezpozycjijednostkiwstrukturzespołecznej,winnychprzypadkachzukształ-
towanejtożsamościnarodowej,orientacjipolitycznejlubświatopoglądu,religii,
płci,przynależnościdookreślonejgrupygeneracyjnej.MariaMisztaluważa,że
systemwartościjestpojęciemteoretycznym,któreobejmujewszystkiewartości
tworzące,napodstawieokreślonejteorii,zbiórwzajemniepowiązanychelemen-
tów.Jejzdaniemwskładtakiegozbioruwchodząbardzolicznegrupywartości,
toteżpraktycznieniejestmożliweuwzględnienieichwjednymbadaniu.Do-
konujączatemdiagnozempirycznych,uwzględniamyjakąśczęśćteoretycznego
systemuwartości,którąautorkaproponujenazwaćempirycznymsystememwar-
tości(por.Szymański,1998,s.20).
