Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HANDELZAGRANICZNY–DEFINICJEIISTOTA
Użytewdefinicjihandluzagranicznegookreślenie„odpłatne”oznacza,żewza-
mianzasprzedanyzagranicętowareksporterowiprzysługująświadczeniawzajem-
ne(najczęściejwpostacipieniężnej).Wśródnichwartozwrócićuwagęnarozli-
czeniakompensacyjne.Występująnajczęściejwtedy,gdypodmiotyniedysponują
walutamiwymienialnymi,abrakodpowiednichumówmiędzynarodowychunie-
możliwiakorzystaniezumówclearingowych7.Transakcjetegotypuzaliczanesądo
transakcjispecjalnych.
Uzyskiwaneprzezpodmiotybiorąceudziałwhandluzagranicznymświadczenia
wzajemnemożnapodzielićzewzględuna:
–równoczesność(lubjejbrak)świadczeniatowarowego8,
–sposóbzapłaty9,
–formęrozliczeńmiędzynarodowych10.
Handelzagranicznywznaczeniuwąskimodnosisiętylkododóbrmaterialnych
sprzedawanychzagranicęlubnabywanychzagranicą(praktycznymodzwierciedle-
niemwąskiegoujęciahandluzagranicznegosąelementytworzącebilanshandlowy
danegokraju).Wznaczeniuszerokimhandelzagranicznyobejmujetakżeobroty
majątkowo-kredytoweorazobrotybieżące,naktóre,opróczwymianytowarowej,
składająsię:sprzedażizakupzagranicędóbrniematerialnych,usługorazzobowią-
zaniawynikającezruchuludnościpozagranicę,utrzymaniawłasnychplacówekdy-
plomatycznychzagranicąitympodobne(syntetycznymodzwierciedleniemszero-
kiegoujęciahandluzagranicznegojestbilanspłatniczydanegokraju)11.Zaszerokim
7
B.Bernaś,Handelzagranicznyiusługimiędzynarodowe,KsiążkaEkonomiczna,Wrocław1995,
s.163.
8
Wedługkryteriumrównoczesnościświadczeniatowarowegoświadczeniawzajemnemożna
podzielićnaoperacjegotówkowe,polegającenatym,żezapłatawformieprzekazu,inkasalub
akredytywytrafiadoeksporteraprzeddostawątowaru(wformiezaliczki)lubniezwłoczniepo
dostawie(najczęściejwciągu30dnioddostawy),ioperacjekredytowe,wktórycheksporter
dostarczatowarwzamianzazobowiązaniekupującegodopokrycianależnościwpóźniejszym,
określonymwumowieterminie.Udzielonyprzezeksporterakredytmożebyćkrótkoterminowy
(do12miesięcy),średnioterminowy(do3lat)idługoterminowy(powyżej3lat).
9
Rozliczeniapieniężnetransakcjiwhandluzagranicznymzewzględunasposóbzapłatymożna
podzielićna:uwarunkowane-uwarunkowaniezapłatyodrównoczesnegospełnieniaczynności
zabezpieczającej(np.złożeniedokumentówreprezentującychtowar)jesttypowedlaświadczeń
realizowanychwpostaciinkasadokumentowegolubakredytywydokumentowej,inieuwarunko-
wane-zapłatarealizowanawpostaciprzekazulubczekuniewymagażadnychczynnościzabezpie-
czających.
10
Wzależnościodformyrozliczeńmiędzynarodowychwyróżniasię:rozliczeniadewizowe,na-
zywanenormalnymilubsamoistnymi,zapłatazatowar(usługę)następujewformienależności
opiewającychnawalutywymienialne,irozliczeniabezdewizowerealizowanewformierozliczeń
clearingowychlubkompensacyjnych,wykorzystywanewsytuacji,gdytransakcjinierozliczasię
wwalutachzewzględunabrakdewiziniewymienialnośćwalutykrajowej-H.Wojciechowski,
Organizacjahandluzagranicznego,AkademiaEkonomiczna,Poznań1992,s.139.
11
Handelzagraniczny.Organizacjaitechnika,red.J.Rymarczyk,PWE,Warszawa2012,s.17.
13
