Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
decyzyjnych.Decydentmamożliwośćprzygotowaniasiędodokonaniajaknaj-
bardziejoptymalnegowyborunapodstawiesymulacjiróżnychwariantówsytuacji
decyzyjnejorazichrezultatówiskutków.Takiemodelewykorzystywanesąbardzo
szerokowcelachszkoleniowychidydaktycznych,np.wkształtowaniuumiejętności
podejmowaniadecyzjiwróżnychsytuacjachbojowychprzezprzyszłychdowódców.
Współczesnetechnologiecyfroweorazwysokipoziomrozwojuurządzeńmobilnych
pozwalająnawykorzystanietegotypuzintegrowanychmetodinarzędzidecyzyjnych
wwarunkachbojowych.
Teoriepodejmowaniadecyzjiwformiezoperacjonalizowanej,jakoproceswspo-
maganymodelamioptymalizacyjnymi,zaczęłysięrozwijaćwpołowieXXwieku,
wrazzpowstaniemtzw.klasycznejteoriidecyzjiJ.vonNeumannaiO.Morgen-
sterna.Wswojejkoncepcjiautorzycizakładająpodejmowaniedecyzjiracjonal-
niedoskonałych.Koncepcjatastanowiłapodstawędowykorzystaniateoriigier
wopracowywaniumodelidecyzyjnych.Teoriogrowemodeledecyzyjnezakładają
doskonałąracjonalnośćwszystkichgraczyorazpodejmowanychprzeznichdecyzji.
Racjonalnośćtapoleganadążeniudecydentów,graczy,agentóworazinnychuczest-
nikówgrydomaksymalizowaniaoczekiwanejprzeznichsubiektywniepostrzega-
nejużyteczności.Decydenciwybierająwięcstrategieidziałaniaonajwiększym
prawdopodobieństwieosiągnięcianajwiększejużyteczności,własnychkorzyści,
zyskuitp.Trzebajednakpamiętać,żeokreślenieprawdopodobieństwarezultatów
orazskutkówposzczególnychwariantówwyboruniezawszejestmożliwe.Decyzje
podejmowanewświecierzeczywistymniezawszemajątakinormatywnyipre-
skryptywnycharakter.Topodważadoskonałąracjonalnośćpodejmowaniadecyzji,
nadającjednocześniewiększeznaczenieinnymelementomprocesudecyzyjnego,
zwłaszczapodmiotompodejmującymdecyzjeoraznowoczesnymmetodommodelo-
waniadecyzji.Wtakichuwarunkowaniachprocesówdecyzyjnychnapierwszyplan
wychodzącechyindywidualnedecydenta,np.skłonnośćdopodejmowaniaryzyka
orazjegowiedza,umiejętnościidoświadczenie.Nagrunciekrytykiracjonalności
doskonałejH.Simonzaproponowałkoncepcjępodejmowaniadecyzjioograniczonej
racjonalności(modelograniczonejracjonalnościwpodejmowaniudecyzji-bounded
rationality).Koncepcjataniekwestionujeracjonalności,aleuwzględniarównież
kognitywneibehawioralneaspektyprocesówpodejmowaniadecyzji.Corazwięk-
szegoznaczenianabierająrównieżnowoczesnetechnologie,jakwirtualnaiwzbo-
gaconarzeczywistość(VRiAR)orazpoważnegrydecyzyjne.Zperspektywynauk
obezpieczeństwienajwiększeznaczeniemawiedzanatematdecyzjipodejmowa-
nychwwarunkachniepewnościorazpsychologiczneaspektypodejmowaniadecyzji.
Wobszarzebadańnadzmiennymipsychologicznymiwarunkującymipodejmowanie
decyzjiistotnąrolęmająpraceD.KahnemanaiA.Tversky’ego,zwłaszczateoria
perspektywy(prospecttheoryorazkoncepcjapolegającanauwzględnianiuheurystyk
wprocesiedecyzyjnym.
