Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
CzęśćI.Teoretyczneidyskursywneujęciagranic...
będącemetaforąwjęzykupotocznym,wskazujenadwiepozorniesprzeczne
zesobąwłasnościludzkiejaktywności.Granicestanowiązjednejstrony
Dczerwonąlinię”,ograniczenie,atakżebarierędlawszelkichnaszychusiło-
wań,zdrugiejnatomiastwskazująnanasząsprawczość:wkońcugranice
wytyczamyczyteżprzekraczamy
.
Powiadasię,żeDgranicespołeczne”tojednozkluczowychpojęćwspół-
czesnejantropologii(Hannerz2000:7).MarshallSahlinstwierdzijednak
zprzekąsem,żeDnarastanieświadomegoidemonstracyjnegowytwarzania
granicwcałymświeciejestodwrotnieproporcjonalnedostopniazaintere-
sowaniatymzjawiskiemwśródantropologów”(1999:414).Innyantropo-
log,IraBashkow,utrzymujezkolei,żezagadnieniegranicpozostajepiętą
achillesowąantropologii,ponieważreprezentantomdyscyplinynieudałosię
wypracowaćtakiegoujęciakulturowychgranic,któreskutecznieunikałoby
wejściawkoleinępotocznegomyślenia,ujmującegogranicejakorodzaj
naturalny(Bashkow2004:444).
HastingsDonnaniThomasWilsonmająwmoimprzekonaniura-
cję,twierdząc,żedającysięmimotozauważyćwzrostzainteresowania
ideągranic,wszczególnościzaśpojęciemgranicspołecznych,wiążesię
wantropologiizezmianąwrozumieniutakichpojęćjakDspołeczeństwo”
iDkultura”:rosnącymsceptycyzmemwobectraktowaniaróżnorodnościkul-
turowejjakowielościwzajemnieizolowanychspołeczeństw—kultur.Jak
pisząwspomnianiautorzy
,badaczekoncentrowalisięnawyizolowywaniu
poszczególnychpopulacji:D
Wierzono,żeróżnorodnośćkulturowąmożna
wyjaśnić,odwołującsiędogeograficznejlubspołecznejizolacji”(Donnan,
Wilson2007:40).DonnaniWilsontwierdządalej,iżwodróżnieniuod
tychklasycznychsposobówmyślenianowszaantropologiaskupiazaintere-
sowanienienatym,cograniceobejmują,lecznasamychgranicach(2007:
41).Graniceniesąjednakinteresującesameprzezsię,alewkontekście
badańnadwspółzależnościąispołecznymzorganizowaniemwystępujących
międzyludźmizróżnicowańkulturowych.Pojęciegranicspołecznych,tak
jakpojęcieróżnicykulturowej,należydoideirelacyjnych,wskazujących
nawspółzależnośćzjawiskwprzestrzenispołecznychrelacjiipowiązań.
Prezentowanytekstmanaceluomówienieantropologicznychkoncepcji
granicspołecznych,wszczególnościgranicmiędzygrupamispołecznymi
(etnicznymi,religijnymiitp.).Obszernąproblematykęgranicpaństwowych
pozostawiamjednakzupełnienaboku.Wpierwszejkolejnościchciałbym
zrekapitulowaćkoncepcjęprzedstawionąprzedlatyprzeznorweskiegoan-
tropologaFredrikaBartha.Proponowanaprzeztegobadaczateoriawywarła
ogromnywpływnanaukispołeczne,wszczególnościantropologięistudia
etniczne.Inniuczenimodyfikowaliirozwijaliidee,którezaproponował
Barth.Chciałbympokrótceodnieśćsięrównieżdotychpropozycji.Wczę-
ściostatniejzarysujęwłasnąkoncepcję,stanowiącąrównieżrozszerzenie
