Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
2.Wytwrczośćihandelmie
˛dzynarodowywśredniowieczu(500–1500)
odrodzeniasie
Lhandluirozwojumiast.Wedługniektrychhistorykw,rozwj
miastbyłwre
Lczspektakularny;wichdziałalnościupatrywanodowodw,,startu’’
oglnoeuropejskiejgospodarki5.
Drugidowdjestściślezwia
Lzanyzpierwszym,aledotyczytakz
leaspektw
rozwojuspołecznego.Otz
lposte
Lptechnicznywrolnictwiebyłmoz
lliwytylkopod
warunkiemzerwaniazgospodarka
Loparta
Lnapracyniewolniczej.Ustrjfeudalny
zakładałwprawdziewswojejwczesnejfaziepoddaństwochłopw,aleich
wyzwoleniebyłoowielełatwiejszeniz
luzyskaniewolnościwstaroz
lytności.
Wyzwolenipoddanistawalisie
Lzregułyrzemieślnikamiiz
lylizwymiany
produktwwłasnejpracynanadwyz
lkiz
lywnościisurowcw,jakimiziemia
obdarowywałafeudalnychwłaścicieli.Systemten,jakpisałJohnStuartMill,
doprowadziłdotego,z
leistniała,,Wie
Lkszastałośćitrwałośćpozycjiosobistej[...]
wporwnaniuzustrojemazjatyckim,ktregobyłgospodarczymodpowiednikiem’’6.
Sprzyjałotooczywiścieposte
Lpowi.,,Odtegoczasugospodarczyposte
Lpspołeczeństwa
niebyłjuz
lprzerywany.Bezpieczeństwoosobisteiwłasnościwzrastałopowoli,
leczstale;sposbz
lycianieustanniesie
Lpodnosił;rabunekprzestałbyćgłwnym
źrdłemnagromadzaniabogactw,afeudalnaEuropadojrzaładoprzekształcenia
sie
LwEurope
Lhandlowa
Liprzemysłowa
L’’7.
Rozwjgospodarczywokresieśredniowieczanalez
lyrozumiećjakoproces
długotrwały.Innowacjetechnicznewrolnictwieorazpocza
Ltkowoprymitywne
sposobywykorzystywaniazłz
lnaturalnych(najistotniejszebyłowydobyciesoli
ikruszcw)prowadziłydostopniowejprzemianygospodarkiświatowej.Istotna
L
determinanta
Lrozwojugospodarczegobyłczynnikdemograficzny.Badania
J.C.RussellaiA.Maddisonapokazuja
L,z
lewokresietysia
Lcleciaod500r.do
1500r.liczbaludnościświatazwie
Lkszałasie
Lśredniozaledwieo0,1%rocznie,
aproduktkrajowybruttoprawiewogleniewzrastał8.Rozwojugospodarczego
niemoz
lnajednakograniczaćwyła
Lczniedotychdwchczynnikw.
W500r.z
lyłonaświeciemniejniz
l200mlnludzi(awie
Lcmniejniz
lwIw.
n.e.);liczba400mlnzostałaprzekroczonadopierowXVw.9Wzrostliczby
ludnościaz
ldoXw.zahamowałygłwniekle
Lskielementarne,wtymwojny,
zarazy,głdipoz
lary.Dotegonalez
lydodaćwielkieruchymigracyjne,dokonuja
Lce
5N.DaviesEuropa.Rozprawahistorykazhistoria
˛
,Krakw2000,s.404.
6J.S.MillZasadyekonomiipolitycznejiniektrejejzastosowaniadofilozofiispołecznej,t.I,
Warszawa1965,s.39.
7Ibidem,s.39.
8J.C.RussellPopulationinEurope500-1500,w:FontanaEconomicHistoryofEurope,
C.Cipolla(red.),t.I,London1972,s.36;A.MaddisonPhasesofCapitalistDevelopment,Oxford1982,s.6.
9J.M.RobertsIlustrowanahistoriaświata,t.II:Odwiekwśrednichpowiekoświecenia,Łdź
1986,s.10.Natomiast-jaktwierdziM.Bloch-nigdynieudasie
Lustalićnawetwprzybliz
leniuliczby
ludnościkrajwwpierwszymokresiefeudalnym.Wiemyjednak,z
lewEuropieZachodniejwVIw.
najge
LściejzaludnionabyłaGalia(ponad5osbnakm2),NiemcyiAnglia(około2osobynakm2).Zob.
M.BlochSpołeczeństwofeudalne,Warszawa1981,s.137;G.DubyTheEarlyGrowthoftheEuropean
Economy:WarriorsandPeasantsfromtheSeventhtotheTwelfthCentury,London1974,s.13.