Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Rzym
29
kubekwinapłaciłosie
Lniewielewie
Lcejniz
lzakubekwody.Znaczneareałyziemi
zajmowałauprawaoliwek.WIIw.p.n.e.pojawiłysie
LwItaliipierwszesady.
PisarzgreckiDionizjuszzHelikarnasu(około40r.p.n.e.)zpodziwemwyraz
lałsie
L
oitalskiejsztuceogrodniczej,aWarronmalowałItalie
Ljakowielkisad.Naduz
la
L
skale
Lrozwine
Lłosie
Lwarzywnictwo,pszczelarstwoiuprawakwiatw.Rwniez
l
wpodbitychprowincjachRzymianieupowszechnialiiintensyfikowalirolnictwo54.
Wmaja
Ltkachziemskichprzykładanoduz
la
Lwage
Ldoagrotechniki.Stosowano
racjonalnezabiegiagrotechnicznewedleinstrukcjifachowcwgreckich55.
CharakterystycznymzjawiskiemwgospodarcerolnejwIIw.p.n.e.był
wzrostliczbystosunkowoduz
lychmaja
Ltkwziemskichopowierzchniponad
40ha,aniekiedynawetprzekraczaja
Lcej120ha.Tworzeniewielkichposiadłości
byłogłwnierezultatempodbojwrzymskich.Proceskoncentracjiwłasności
ziemskiejwre
Lkachnielicznejgrupywielkichobszarnikwnasiliłsie
LwIIIiIVw.
n.e.Sprzyjałotemuuboz
leniechłopwidewastacjagospodarstwspowodowana
grabiez
lczyminajazdami.Latyfundiastałysie
Ldominuja
Lcymtypemmaja
Ltku
ziemskiegowCesarstwieRzymskim;uprawa
Lziemizajmowalisie
Lgłwnie
niewolnicy.Niewolnictwoniemiałojuz
lcharakterupatriarchalnego,leczczysto
produkcyjny.Niewolnikstałsie
Lrzecza
L-towarem,ktrymoz
lnabyłokupićna
rynku.Rozpocze
Lłysie
LbuntyniewolnikwnaSycylii;powstanieSpartakusa
(74-71r.p.n.e.)byłozwiastunemrodza
Lcegosie
Lkryzysuniewolnictwajakoformy
ustrojowej.Jednymzjegosymptomwbyłoprzyspieszenieprocesuwyzwalania
niewolnikw.WokresiewczesnegoCesarstwaupowszechniłasie
Lnowaforma
ustrojuagrarnego-kolonat(odsłowacolonus-rolnik,drobnydzierz
lawca)56.
Rzymianiewokresiekrlewskimzajmowalisie
Lgłwnierolnictwem.Wpływy
etruskieprzyczyniłysie
Ljednakdorozwojurzemiosłaihandlu.Ichwyroby
ceramiczneimetalowestanowiłwzrdonaśladowaniadlarzymskichrzemieślnikw.
Wtymczasienajbardziejcenienibyligarncarze,bra
Lzownicy,złotnicy,cieśle,
farbiarze,rymarzeigarbarze57.
WIIw.p.n.e.rozpoczynasie
Lokresświetnościmiast,rzemiosłaihandlu
italskiego.Duz
lywpływnatenstanrzeczymiałnapływzGrecjiwykwalifikowanych
54Upowszechnionouprawyzboz
laorazwinorośliioliwek.Imigrancirzymscyzakładaligaje
oliwnenastepowychobszarachpołudniowo-wschodniejHiszpaniiipołudniowejTunezji.Regionyte
stałysie
Lnajwie
LkszymiośrodkamiprodukcjioliwywCesarstwieRzymskim.Ibidem,t.I,s.586it.II,
s.251.
55Dzie
Lkiwprowadzeniupłodozmianuwzrosłyplonyzbz
l,zrezygnowanozugorowaniaziemi
iwzamiancodwalatawysiewano,,nawozowe’’roślinystra
Lczkowe;stosowanogłe
Lboka
Lorke
Lisiano
wyselekcjonowaneziarno.Wmaja
Ltkachziemskichkorzystanozpodre
LcznikarolnictwapiraKatona.
Ibidem,t.I,s.365i368.
56Wielcyposiadaczewswychrozległychdobrachuprawialitylkonajlepsza
Lziemie
L,akawałki
gorszeibardziejoddalonedzierz
lawilichłopomwpostacidziałek;dzierz
lawcwnazywanokolonami.
,,Takirodzajgospodarowaniawwielkichmaja
Ltkachorazzapewnianiasobiesiłprodukcyjnych
przeszedłdozachodniegoobszaruśrdziemnomorskiegozkrajwpozostaja
Lcychpodpanowaniem
krlwhellenistycznych,azwłaszczazEgiptu’’.J.VogtUpadekRzymu,Warszawa1993,s.33.
57M.Cary,H.H.Scullardop.cit.,t.I,s.101.