Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
TadeuszMarkowski
Efektyzewnętrznetomaterialneiniematerialneprodukty,jakieotrzymuje
wyróżnionypodmiot(odbiorca)zeswegootoczenia,bezrekompensowania
zjegostronykosztówichwytwarzania,przyzałożeniu,żeodbiorcaniejestwsta-
niekontrolowaćioddziaływaćnarozmiarydziałalnościjednostektworzących
tootoczenie.
Efektytesąwynikiem:
1)powstawaniaróżnychubocznychproduktówwpodstawowychprocesachpro-
dukcjiikonsumpcji;
2)odchylaniasięcenodspołecznychkosztówprodukcjiwwynikudziałaniapraw
rynkowych;
3)celowegodziałaniawładziinstytucjipublicznychwprzypadkudostarczaniadóbr
publicznych;
4)świadomegozastępowaniadziałaniamechanizmurynkowegometodamiadmi-
nistracyjnegoustalaniacendóbriczynnikówprodukcjiorazwarunkówdystrybucji
celemstworzeniaokreślonympodmiotommniejlubbardziejsprzyjającychwarunków
działania.
Internalizacjaefektówzewnętrznych
Internalizacjaoznaczaproceszamianyefektówzewnętrznychnakosztyuodbior-
ców.Występujeonawtedy,kiedydochodzidobezpośredniegolubpośredniegozwią-
zaniaoddziałującychnasiebiejednostek,któredotegoczasuprowadziłydziałalność
niezależną.
Istniejądwieformyinternalizacjiefektówzewnętrznych.Pierwszaznichtodobrze
znanymechanizmcenowynarynkuwymianydóbr,drugatoformakosztowa.Internali-
zacjaefektówzewnętrznychpoprzezsystemcenowydokonujesięwchwili,gdydla
produktówwotoczeniudanejjednostki(odbiorcy)istniejemożliwośćutworzeniarynku,
atymsamymiceny.Wtedyto,wdrodzezapłaty,odbiorcarekompensujenadawcy-pro-
ducentowikosztyichwytworzenia.Uzyskanyefektzkonsumpcjijestefektemwewnętrz-
nym,decyzjabowiemokonsumpcjiproduktuzostałapodjętanapodstawieprzewidy-
wanychkosztówzwiązanychzjegopozyskaniem.
Cechącharakterystycznątejinternalizacjijestwięcprzeniesieniekosztówwytwo-
rzeniaproduktuunadawcy(wrazzproduktem),czylitzw.kosztuźródłowego,naod-
biorcę-konsumenta,uktóregoujawniasięonwpostacikosztuwewnętrznego.Możemy
tumiećdoczynieniaz:
1)internalizacjącenowąjakoobiektywnymprawemekonomicznymzwiązanym
zdziałaniemprawawartościimechanizmurynkowego;internalizowanieefektówze-
wnętrznychjestwypadkowąindywidualnychdecyzjiproducentówikonsumentóworaz
zmieniającychsięrelacjipopytuipodaży,awkonsekwencji–oscylowaniacenwokół
społecznychkosztówprodukcji;
2)interwencyjnymidziałaniamiinternalizacyjnymiwładzlokalnych(lubcentral-
nych),występującymiwtedy,kiedymechanizmrynkowyniefunkcjonujesprawnieinie
zapewniapożądanychkierunkówrozwoju;wtymprzypadkucenowainterwencjadoty-
czyzarównonadawcy,jakiodbiorcy.
Internalizacjaefektówzewnętrznychpoprzezsystemkosztowyzwiązanajestzpro-
duktami,dlaktórychniemożnautworzyćrynku.Doproduktów,któreniemogąbyć
