Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Terminologia
Przeglądającianalizujączarównoliteraturęprzedmiotu,jakiartykułyprasowe
dotyczącemigracjizPolskidoRFNzauważamyterminy,któreściślewiążąsię
zprocesamimigracyjnymiwNiemczechpo1945roku,dotyczącymiczęstobądź
toobywatelipolskich,bądźosóbmieszkającychnaterenach,którepoIIwojnie
światowejweszływskładPolski.Terminytezpewnościąwymagająszerszego
omówienia.
Wyjśćnależywtymprzypadkuodprawodawstwaniemieckiegoiprzepisów
prawnych1główniekonstytucji1gdyżdokumentytedefiniująkategorieosób
migrującychnaobszarNiemiec,acozatymidzie1przyznajązwiązaneztym
prawaiprzywileje.Definiujązaśtakieterminy,któremająprawniczyrodowód,
aużywanewspółcześniebudząnierazskrajneemocje.
ZasadniczywpływnaprocesymigracyjnezPolskidoNiemiecpoIIwojnie
światowejmiałakonstytucjaniemieckauchwalona8maja1949rokuprzezRadę
Parlamentarną.
Niewątpliwiekluczowybyłwniejartykuł,mówiący,żenNiemcem[ł]jest
każdy,ktomaobywatelstwoniemieckiealboktojakouchodźcalubwypędzony
narodowościniemieckiej,jegomałżoneklubpotomekznalazłprzyjęcienaobszarze
RzeszyNiemieckiejwedługstanuzdnia31grudnia1937r.”(Ustawazasadnicza
RFNz23maja1949rokuza:Z.Łempiński,1987,s.293).Artykułtenniezostał
zmieniony,choćsamaustawazasadniczanowelizowanabyładokońca1968roku
18-krotnie,awlatach196911971nowelizowanojąjeszcze11razy(por.J.Kor-
bel,1977,s.44).Podobniebrzmiówartykułwustawiezasadniczejwedługstanu
zestycznia2007roku.Dokumenttenmiałzawszeogromneznaczeniedlaosób
wyjeżdżającychzPolskidoRFNwłaśniedlatego,żewprowadzonownimizde-
finiowanopojęcienNiemca”inniemieckiejprzynależnościpaństwowej”.Wtym
kontekściezaznaczyćtrzeba,żezgodniezart.123konstytucjiobowiązywały
wNiemczechwszystkieprzepisy,któreniebyłysprzecznezustawązasadniczą,
awięcite,dotycząceprzynależnościpaństwowej(nawetprzepisyz1913roku).
Wtakimrozumieniuwświetleniemieckiegoprawaniemieckąprzynależność
państwowąmajązarównoosobymieszkającenaterenachniemieckichprzed1937
rokiemichpotomkowieorazmałżonkowie,jakiosobynarodowościniemieckiej,
którymobywatelstwoniemieckiezostałonadaneprzezwładzehitlerowskiena
terenachwcielonychdoRzeszy(pozaprzypadkami,gdyosobytezprawadotego
obywatelstwaświadomiezrezygnowały).Osobyteposiadająwtymznaczeniu
J.Kijonka:MigracjezGórnegoŚląska…
niemieckąprzynależnośćpaństwową,tymsamymsąwrozumieniukonstytucji
Niemcami,awięczgodnieztymrozumowaniemsąnimitakżeprzedstawiciele
mniejszościniemieckiejwPolsceorazludnośćrodzimanp.GórnegoŚląska(por.
J.Korbel,1977,s.45).Coistotne,obywatelstwoniemieckiejestzasadniczonie-
zbywalne(danaosobaniemożestaćsiębezpaństwowcem),pozanielicznymiwyjąt-
kamiprawnieregulowanymi.Ponadtozgodniezustawąz1953rokunOsprawach
wygnańcówiuciekinierów”1nNiemcemjestkażdaosoba,któraprzyznawałasię
31
