Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.
Pó³nocno-wschodniaPolska–prekambryjska
platformawschodnioeuropejska
3.Północno-wschodniaPolska_prekambryjska
platformawschodnioeuropejska
Terenypółnocno-wschodniejPolskinawschódodstrefyT-Tdogranicypań-
stwacharakteryzująsiębudowądwupiętrową,typowądlawszystkichplatformpre-
kambryjskich.Nawschodziestosunkowopłytko-około200mp.p.m.,nazacho-
dziedogłębokości5000mp.p.m.występująprekambryjskieskałycokołu
krystalicznego.Naichspeneplenizowanejpowierzchnileżąpoziomo,lubnachylo-
nepodbardzomałymkątem,skałypokrywyosadowejpowstałejwdługimczasie
odgórnegoryfejudoczwartorzędu.Speneplenizowanapowierzchniaskałkrystalicz-
nychpowstaławwynikudługiejewolucjipoorogenezachswekofińskiej,karelskiej
igotyjskiej,któremiaływpływnapowstanieskałkrystalicznychcokołuprekam-
bryjskiegoplatformywschodnioeuropejskiej.Tworzeniesiępokrywyosadowejnastę-
powałorównocześniezruchamipionowymicokołu.Doprowadziłyonewdługimcza-
siedoobecnegoukształtowaniapowierzchnikrystaliniku(ryc.3.1)ipowstania
jednostekplatformowych.Sąto(odpółnocy):obniżenienadbałtyckie,wyniesie-
niemazurskie,obniżeniepodlaskieorazstrukturazrębowapodlasko-lubelska.
Obydwaobniżeniasąwypełnioneskałamistarszegopaleozoiku.Wszystkiejed-
nostkipółnocno-wschodniejPolskiwrazzwyniesieniemmazurskimsąprzykryte
osadamimezo-ikenozoicznymiorazmiejscamiskałamimłodszegopaleozoiku
(nieckanadbużańska).Osadypermuimezozoikutworząpłytępermsko-mezozo-
icznąpółnocno-wschodniejPolski,którachoćobszarowonależydoplatformy
wschodnioeuropejskiej,zewzględunazwiązkizbasenemśrodkowopolskimzo-
stanieomówionawrozdziale8,autworomtrzeciorzędowymnależącymdoniecki
mazowieckiejbędziepoświęconyrozdz.9.
Rozpatrującpołożeniestaropaleozoicznychjednostekpółnocno-wschodniej
Polskimożnazauważyć,żeichosiemająkierunekprostopadłylubprawieprosto-
padłydostrefyTESZ.Jesttozjawiskorzadkospotykanenaplatformach,których
jednostkizazwyczajmająosierównoległedokrawędzicokołukrystalicznego.Po-
łożeniestaropaleozoicznychdepresjiwpółnocno-wschodniejPolscemożnaporów-
naćjedyniedopołożeniapaleozoiczno-mezozoicznychstrukturpółnocno-zacho-
