Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GEnEZATEKSTÓWOSTWORZEniUZKSięGiRODZAJU
25
JohannG.Eichhorn(1752-1827).Możemygouznaćzatwórcęwczesnej
teoriidokumentów,ponieważpierwszyposłużyłsięterminamidokument
elohistycznyidokumentjahwistyczny.Dokumentyteuważałzaźródła
spisane,wykorzystanedoliterackiejkompozycjiKsięgiRodzaju3.Wkrótce,
w1798r.,KarlD.Ilgen(1763-1834)prowadzącbadanianadPięcioksięgiem
jakospójnymdziełemliterackim,wyróżniłwnimsiedemnaścieczęści,
głównienapodstawiewystępującejwKsiędzeRodzajuformuływprowa-
dzającejtôledôt(tj.‘drzewogenealogiczne)
,‘historiarodzinna)
,‘potomstwo)),
powtarzalnościwróżnychksięgachniektórychsekwencjinarracyjnychoraz
różnicwstyluiwpoglądachteologicznych.Pochodzenieposzczególnych
wyróżnionychprzezsiebieczęściprzypisałjednaktrzemróżnymautorom4.
Nabazietakichwłaśniepoglądówzrodziłysięnowekoncepcje.
JednąznichjestErzählkranzhypothese,czylihipotezafragmentów.Wypro-
wadzonaonazostałaprzedewszystkimzpropozycjiJohannaS.Vatera5,
któryuznał,żeupodstawkanonicznejwersjizbioruTorystojąpoczątkowo
niezależneiniezwiązanezesobątematycznecyklenarracyjne,koncentru-
jącesięnazagadnieniachtakichjakstworzenie,nieposłuszeństwo,kara,
przymierze,wyjście,dekalogiwędrówkapopustyni.PośmierciMojżesza
miałyzostaćpołączonezesobąistanowićzrąbdzisiejszegoPięcioksięgu,
któryrozrastałsięwwynikuredakcyjnychprzeróbekiuzupełnień6.
Analogicznedopowyższejkoncepcjiizbieżnezesobąsą:Ergänzu-
ngshipotheseWilhelmaMartinaL.deWettego7orazGrundschrifhypo-
theseHeinrichaEwalda8.Pierwszaznichtohipotezauzupełnień,gdzie
doprostegotekstuonarracyjnymcharakterze,opisującegolosyświata
odstworzeniapozdobycieKanaanu,zczasemdodawanonoweteksty
oinnymcharakterze,głównieprawniczym.Drugaznichzaśtohipoteza
zakładającaistnieniewpostacispisanejelohistycznego,spójnegotekstu
3
Zob.J.G.Einchhorn,EinleitungindasAltenTestament,Bd.1-3,Leipzig1780-1783.
4
Zob.K.D.Ilgen,DieUrkundendesBuchsvonMose,Halle1798.
5
Zob.J.S.Vater,KommentarüberdenPentateuch,Bd.1-3,Halle1802-1805.
6
Por.H.Ausloos,TeDeteronomist)sHistory:TeRoleoftheHistorical-CriticalResearch
intoGenesis-Numbers,Leiden2015,s.5.
7
Zob.W.M.L.deWette,BeitragezurEinleitungindasAlteTestament,Halle1806-1807.
8
Zob.H.Ewald,GeschichtedesVolkesIsraelsbisChristum,Bd.1-2,Göttingen1843-1845.
2019-Pawlicka-Genesis.indd25
2020-01-1709:13:34
