Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
DOROTAMUSZYTOWSKA
Wedługnadalprzyjmowanejhipotezydokumentów,podanejprzez
JuliusaWellhausenapodkoniecXIXw.1,obydwatetekstypochodzązróż-
nychźródeł.Pierwszyjestwiązanyztzw.dokumentemkapłańskim,drugi
zaś-ztzw.dokumentemjahwistycznym.Powszechnywśródbadaczy
zachwytnadwellhausenowskąteoriądokumentówsprawił,żejejzałoże-
niazaczętozczasemtraktowaćjakpewnieustalonefaktyiwłaściwieaż
dolat70.XXw.niezwracanouwaginapróbyalternatywnychrozwiązań.
JednakwspółczesnebadanianadPięcioksięgiemwystarczającomocno
uderzyływzałożeniaispójnośćtejhipotezy,abydalejutrzymywaćją
wtakimkształcie.Pojawiłysięnawettendencjedojejzupełnegoodrzuce-
nia.Niniejszyartykułmanaceluukazaniebiblijnychtekstówostworzeniu
zKsięgiRodzajuwświetlenowowysuwanychhipoteztłumaczących
pochodzeniePięcioksięguwzestawieniuzklasycznymimodelami.
1.TEKSTYOSTWORZENIUWŚWIETLEKLASYCZNYCHHIPOTEZ
DOTYCZĄCYCHPOWSTANIAPIĘCIOKSIĘGU
BiblijnakrytykaliterackawXIXw.wypracowałatrzypodstawowe
modelerekonstrukcjipowstaniaPięcioksięgu,doktórychnawiązujesię
wewspółczesnychbadaniach.Miałyonewszakżeswojepodstawywe
wcześniejszychpróbachanalizliterackichKsięgiRodzaju.Zaprekurso-
rówtakichbadańmożemyuznaćżyjącychnaprzełomieXVIIiXVIIIw.
dwóchbadaczybroniącychideimojżeszowegoautorstwaPięcioksięgu:
HenningaB.Wittera(1663-1715)orazJeanaAstruca(1684-1766),
którzyzauważyli,żewksiędzeGenesisimięBogapojawiasięwdwóch
wersjach:wpostacitetragramuyhwhorazElohîm,couznalizapodstawę
doprzyjęciahipotezyodwóchróżnychtradycjachustnegoprzekazu,
którezostałypołączoneprzezMojżesza2.Kontynuatoremichbadańbył
1
JuliusWellhausen(1844-1918)wyłożyłteoriędotyczącączterechźródełdokumentów
składającychsięnaPięcioksiągwdziełachDieKompositiondesHexateuchsundderhistorischen
BücherdesAltenTestaments,Berlin1876orazwProlegomenazurGeschichteIsraels,Berlin1883.
2
Por.M.J.Mulder,AbrahamKuenenandHisSuccessors,w:LeidenOrientalConnections
1850-1940,hrsg.W
.otterspeer,Leiden1998,s.8-9.
2019-Pawlicka-Genesis.indd24
2020-01-1709:13:34
