Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
Rewolucja1917rokuiwojnadomowabyłydlaRosjibardzodramatycznymokresem.
Świadkowietamtychwydarzeńporównywaligodowielkiejsmutyzlat1605–1612.
WwirtychtragicznychwydarzeńzostałowplątanychwieletysięcyRosjan.Jednym
znichbyłpotomekbałtyckiegorodubaronówpochodzeniaszwedzkiegoPiotr
Wrangel.Niezgadzałsięnawizjęświataproponowanąprzezbolszewikówrzeszom
Rosjan.Uważał,żetrzebaznimiwalczyć,gdyżdespotyzmbolszewickipopychałRo-
sjęnakrawędźupadku.
OkresrewolucjiwRosjizrodziłwielewybitnychjednostekwdziedziniewoj-
skowości.Dotyczytobolszewików,jakrównieżichprzeciwników–białogwar-
dzistów.Trudnojednakwtakciężkimczasie,jakimbyławojnadomowa,byćwoj-
skowymipolitykiemjednocześnie.WtymokresiewieluRosjanmusiałopełnićte
funkcje.Byliwśródnichmiędzyinnymi:generałAntonDenikin,admirałAleksander
Kołczak,generałNikołajJudeniczigenerałPiotrWrangel.
Postaćtegoostatniegozdowódcówzostaławybranaprzezemnienieprzypad-
kowo.BadaczezajmującysięokresemrewolucjiiwojnydomowejwRosjiwswych
pracachwięcejuwagipoświęciliosobomŁawraKorniłowa,MichaiłaAleksiejewa,
AleksandraDenikina,AleksandraKołczaka,NikołajaJudeniczaczyteżpolitykom
działającymwówczaswśródobozubiałogwardyjskiegoibolszewickiego.Nieozna-
czatojednak,żePiotrWrangelzostałzepchniętydoniszyhistorycznegoniebytu.Je-
gopostaćjestpostrzeganagłównieprzezpryzmatschyłkowegookresuwojnydo-
mowejorazprzegranychwalknaKrymie.TakprzynajmniejWrangelutrwaliłsię
wzbiorowejświadomościludzi.
WPolscedziałalnośćPiotraWranglajestbardzosłaboznana.Podczaswojny
1920rokupolscypolitycyżywointeresowalisięruchemantybolszewickimidziałal-
nościąPiotraWrangla,jakoewentualnegosojusznika.DlagenerałaWranglaPolska
byłarównieżważna.WmomenciegdyuchwyciłonsterwładzynaKrymie,dążyłdo
nawiązaniazRzeczpospolitąsojuszuwojskowego,którydoprowadziłbygodozwy-
cięstwawwalcezbolszewikami.
Istotnympowodem,któryskłoniłmniedonapisaniapracynatentemat,były
poglądypolitycznePiotraWrangla.Wwieluwypadkachpokutujeonimopina,jako
omonarchiścieicarskimdespocie.Niejestonajednakprawdziwa.Prawdąjest,że
7
