Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
trzeciizaczynałsięswoistywiec.Szpaltygazetwypełniałyprzemówieniaczłonków
Rządutymczasowego,członkówradydelegatówrobotniczychiżołnierskich,wypo-
wiedziróżnegorodzajudelegacji.Tematybyłyzawszejedneitesame:potępienie
staregoreżymu,apologia«bezkrwawejrewolucji»,nawoływaniedo«kontynuowania
walkidozwycięskiegokońca»(hasła«pokójbezaneksjiikontrybucji»wtedyjeszcze
niesformułowano),radośćzezdobyczyrewolucji».RatowaćRosjijużniezamierza-
no,mówionotylkooratowaniutychże«zdobyczyrewolucji».Formułkatastałasię
bardzopopularnaiwmimowolnymdążeniudouczynieniajejbardziejstrawną,
przerobionojąna«ratowanierewolucji»,cobyłojużzupełniebezsensowne.
WalkapomiędzyRządemTymczasowymaradądelegatówrobotniczychiżoł-
nierskichtrwała.Należyoddaćsprawiedliwośćelementomlewicowym–działali
zdecydowanieizmierzaliprostodookreślonegocelu.RządTymczasowy–zwłasz-
czajegoczęśćprawicowa–przeciwnie,przezcałyczaswyraźnieunikałzdecydo-
wanychdziałańisłów,szukał«kompromisu»ipodszywałsiępod«rewolucyjną»
demokrację…Podczasgdy«powszechnaamnestia»objęłanietylkobyłychrewolu-
cjonistów,aleijawnychagentówniemieckiegoSztabuGeneralnego,podczasgdy
bolszewicy,zLeninemnaczele,przybyliwprostzNiemiec,wbiałydzieńzajęlidom
tancerki[Matyldy]KrzesińskiejnaprospekcieKamiennoostrowskimiprzemawiali
zbalkonudotłumusłuchaczy,nawołującdohaniebnegopokoju,aRządTymczaso-
wynieśmiałicharesztować–wTwierdzyPietropawłowskiejzamykanobyłychmi-
nistrów,wysokichurzędnikówiinneosobytylkodlatego,żebyliniewygodnidla
«rewolucyjnejdemokracji».Wczasiegdyprasalewicowaotwarcieprowadziłapro-
pagandęmającąnacelurozkładwarmii,gazetyprawicowebyłykonfiskowaneiza-
mykane”89.
Widaćjasno,żesamWrangelbyłzmęczonycałątąsytuacją.Jednakowowtych
słowachprzewijasięjegoniechęćdobezproduktywnychdziałańRząduTymczaso-
wegoijawnejpropagandy,jakąprowadzilibolszewicy.Prawdąjest,żeniedarzyłon
ichsympatią,alezgadzałsięzichsprawnościądziałaniawdążeniudowładzy.Być
możeprzytoczonepowyżejsłowaWranglaodzwierciedlająstanemocjonalny,wja-
kimsięonznajdował,piszącjejużnaemigracji,alemarnotrawstwoinieefektywne
działania,jakimitocechamiwykazałsięRządTymczasowy,pchnęłyRosjęw„obję-
cia”bolszewików.Tego,jakoichzdeklarowanyprzeciwnik,niemógłimwybaczyć.
89Ibidem,s.36–37.
23
