Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
demograficzny,niekiedynazywanyefektemszyjkibutelki.Naukowcy
starająsięzrozumieć,dlaczegowśródludzibyłotakniewielewariacji
genetycznych.Więcejtakichwariacjiistniejewstadzieszympansów
lubklaniegoryliniżwcałej,liczącejsześćmiliardówosobników,
ludzkości.Todowódnato,żebyłokres,wktórymżyłobardzomało
zdolnychdorozrodusamic.Pewnateoriasugeruje,żeichliczbaspadła
nawetdopięciuset.Kolejnedwadzieściatysięcylatzajęłyludziom
odrodzeniesięipowrótdopoprzedniejliczebności.
Przyczynąefektuszyjkibutelkibyłajednaznajwiększycherupcji
wulkanicznychwciągu450milionówlat.WybuchwulkanuToba,
wrejonieobecnejSumatry,doprowadziłdopowstaniakrateru
ośrednicy100kilometrówismugidymuowysokościconajmniej
30kilometrów,którarozsiewałakamienieipopiółażpoGrenlandię.
Doatmosferywyrzuconezostałookoło2800kilometrówsześciennych
roztopionejskały.Todość,bywybudowaćmilionwielkichpiramid
egipskich.Warstwapopiołuprzesłoniłasłońce,aglobalnatemperatura
spadłado12stopni.Zimawulkanicznatrwałaprzezsześćlat.Pokrywa
śniegu,któranarastaławtymokresie,dodatkowoodbijałapromienie
słoneczne,couniemożliwiałoziemiwchłanianieciepła.Naświecie
zrobiłosięjeszczezimniej.Byłtopoczątektysiącletniejepoki
lodowcowej.
Częśćbadaczyspekuluje,żeepokalodowcowa,którarozpoczęłasię
dużowcześniej,byłaprzyczynąerupcji,aniejejskutkiem.Mogła
obniżyćpoziommórz,zmniejszyćciśnienienapierającenawulkan
iumożliwićmuwybuch,dającefektpodobnydokorka
wystrzeliwującegozbutelkiszampana.Skutkierupcjiprzyspieszyły
tylkozlodowacenie:zmieniłyklimatzciepłegonazimny,agdy
formowałysięlodowce,poziommorzajeszczebardziejsięobniżał.
Obnażoneglebyporywałwiatr.Szalejąceburzepiaskoweniszczyły
roślinyiprzezwielekolejnychdnizabijałyzwierzęta.
Homosapiensomalniepodzieliłlosówneandertalczykaiinnych
wymarłychgatunkówludzkich,alekilkanajtwardszychosobników
przetrwałowodizolowanychenklawachwAfryce,EuropieiAzji.
Wwynikutegonaszapopulacjajestjedyniepróbkągenetycznej
różnorodności,jakąniegdyśdysponowaliśmy.
Czytegorodzajuerupcjamożesięwydarzyćponownie?Jak
najbardziej.Nietylkomoże,alejestwręcznieuchronna.Najbardziej
prawdopodobnymmiejscemkolejnegomegawybuchujestPark
NarodowyYellowstone.Gejzery,gorąceźródłaigóry,któreściągają
tuturystów,sąefektemistnieniaogromnegopodziemnegojeziora
