Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byłowcześniej-wedługzasługiumiejętności),przyznawanieziemiswoimkrew-
nym,przywłaszczeniesobietytułukalifa(Bzastępcy”)Boga,anietytułunastępcy
ProrokaorazprzyjęciejednejwersjiKoranu,spisanejprzezsekretarzaMahometa
-ZajdaIbnSabita,przyjednoczesnymzniszczeniuinnychwersji,coniepodobało
sięwielumuzułmanom.OskarżeniatedlaczęściprzeciwnikówkalifaUsmanasta-
łysięwystarczającympowodemdojegozamordowaniawzamachuskrytobójczym
w656roku.Wrezultaciezabójstwarozpoczęłasięfitna(Bzamieszanie”,Bniepo-
kój”,Bbunt”),tj.walkaowładzęwsercuislamu.NakalifapowołanoAlego-zięcia
Mahometa,tymsamymwprowadzonodoislamuzasadęoparciawładzynakryte-
riumpokrewieństwazProrokiem.RódUmajjadówwyraziłsprzeciwwobectejza-
sadyiwysunąłnatostanowiskonamiestnikaSyriiMu)awijęIbnAbiSufjana,uwa-
żając,żewładzynadwszystkimimuzułmanaminiemożesprawowaćugrupowanie
odpowiedzialnezaśmierćkalifaUsmana.Umajjadziuważalibowiem,żemorder-
cakalifapochodzispośródzwolennikówAlego.
W657rokuAliwyruszyłprzeciwkoMu)awiji,adospotkaniawojskdoszło
podSiffinem.Pokilkupotyczkachstronyuzgodniły,żesprawasukcesjipoProro-
kuorazmorderstwakalifaUsmanazostanieoddanawręcearbitrów,którzymie-
lizadecydować,ktomarację.Każdazestronwskazałajednegoarbitra.Odwyni-
kuarbitrażuzależało,czymorderstwokalifabyłoczynemprawnieuzasadnionym
iczyMu)awijjamiałprawodomagaćsięzemstynamordercykalifa,któryznajdo-
wałsiępodopiekąAlego.Spórtendotyczyłtakżeinterpretacjisłowabożegooraz
jegorealizacjinaziemi.
Aliprzystał,abyśmierćkalifaUsmanaoddaćpodosądarbitrów,aniesądzić
jąwoparciuoKoran.Wówczasczęśćwojsk(około6tys.),którautworzyłatrze-
cioboksunnizmuiszyizmunurtwislamie-charydżyzm,uznałatozaodstęp-
stwoodwiaryizaczęłazwalczaćwszystkichmającychinnezdanie.Charydżyci
niezgodzilisięnaosądarbitrówtakżezbardzoosobistegopowodu.Osądludzki
oznaczał,żemoglionizostaćuznanizawinnychzamordowaniakalifaUsmana,
wczymmieliswójudział.WrezultaciedoszłodobitwymiędzyAlimacharydży-
tami,wktórejpołowasecesjonistówzginęła.
Wynikarbitrażuniejestpewny,jednakprawdopodobnieuznano,żekalif
Usmanniedopuściłsiężadnychwystępkówuzasadniającychjegomorderstwo.
Mu)awijjauznał,żeAlijestwspółodpowiedzialnyśmiercikalifa,awładzanadka-
lifatemnależysięwłaśniejemu.W660rokuwDamaszkusamogłosiłsiękalifem.
RokpóźniejdoszłodozranieniaAlegowbramiemeczetuwAl-Kufie,dokonałtego
charydżytaAbdar-RahmanIbnMuldżam.Naskutektychwydarzeńwładzazosta-
łaprzejętaprzezdynastięUmajjadów,którzypiastowalijądo750roku.
Wwynikutegożodstępstwawyodrębniłsięnurtzwanycharydżyzmem,ajego
nazwapochodziodsłowachawâridż,coznaczyBwychodzący”lubBsecesjoniści”.
OpuścilionibowiemobózAlegopotym,jakogłoszonyzostałarbitrażludzki,anie
boski.WyrażającswójsprzeciwwobecUmajjadówiHaszymidów,charydżycipro-
wadzilizamachyprzeciwkowładzomkalifów,przedewszystkimwMezopotamii
iIranie.Włonietegonurtuistniałyczteryugrupowania:skrajnieradykalne(azra-
kici,nadżdyci)iumiarkowane(sufryciiibadyci).Dodziśprzetrwalijedynieiba-
dyci,występującynaterenieLibii,Algierii,OmanuiZanzbibaru(Tanzania),któ-
rzyodrzucająpolitycznemorderstwaizbrojnewystąpienia.
15
