Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Przekłady
Opółnocy,podczaszmianywarty,któraniemogłatrwaćdługo,wziął
weśnieudziałwprzemarszu,który,jakmusięzdawało,trwałokoło
pięciugodzin15.
Tutajjednakfenomenologpowinienbyćbardzoostrożny.Wszak
śpiącyzupełnieniemapoczucia,żeczaszwalnia.Wprawdzienaja-
wiemożnamiećpoczucie,żeflczassiędłuży”,gdyczekasięnakogoś
napróżnolubpodczasnudnejkonferencji.Sytuacjaśniącegojestjed-
nakzupełnieinna.Tychpięćgodzinjestdokładniewypełnionych
iśpiącywcalesięwtymczasienienudzi.Możeontakżeuznaćnaja-
wie,żetrwanieczasusubiektywnieprzeżytegoniejesttożsame
zczasemzegarów,cobardzodobrzezostałopokazanewObezpośred-
nichdanychświadomościBergsona.Trwanieczasuśnionegomoże
jednakzdawaćsięniezwykłewstosunkudowszystkiego,coznamyze
stanujawy16.
Podsumowując,stwierdzamy,żeanispowolnienieczasuśnionego
(jeślionistnieje),anifenomen—zupełnieinny—trwanianiepropor-
cjonalnegowstosunkudotrwaniaczasuobiektywnegoniesąspecjal-
niecharakterystycznedlasnu,leczżechodziokwestięstopniowalno-
ści(przypadekfenomenówantemortemodkładamynabok).
Bardziejzadziwiającejestto,żeróżnicalubprzeciwieństwotrwa-
niasubiektywnegoitrwaniaobiektywnegozdajesięczasemuwidacz-
niaćweśnie.Pewienczłowiek,śniąc,zszedłposchodachflstotysięcy
stopni”.Musiałomusięzdawać,żetrwatopewienczas,iniebyłza-
skoczony,żewrazzpokonaniem[schodów—M.P.]zapadłanoc.Za-
dziwiłogojednak,gdydowiedziałsięodkogośspotkanegoweśnie,że
flwrzeczywistości”upłynęłoosiemdni.Niewiemy,zczegoów
człowiekwyprowadziłswojewnioski;alewszystkowskazujenato,że
mówiłoczasie,któryodmierzajązegarywświeciesnów.Opozycja
międzytrwaniemsubiektywnymaczasemobiektywnymzawierasię
zatemweśnie,pomimożedysproporcjaznowuzdajenamsiętunad-
mierna.Tojeszczejedenpowóddoostrożności,gdymówimyorady-
kalnieodmiennymcharakterzeczasuśnionegowstosunkudotego
flnajawie”.
Oczywiście,teuwaginiestanowiąrozwiązania,czynawetprzy-
bliżeniawieluspośródzagadnieństojącychprzedstudiumchronologii
hipnologicznej(chronologiehypnologique).Mamyjednaknadzieję,że
15Por.J.Jezower:DasBuchderTraume...,s.331.
16Zachodząparalelemiędzywizjąprzeszłegożyciaiwydarzeniemprzeżytympo
prostuwchwilipoprzedzającejśmierć,rzeczywistąluboczekiwaną.Uratowanyrobot-
nik,któryspadłzdachuwznoszonegobudynku,opowiadałnam,żepodczasspadania
dziwiłsię,żeżadenzprzechodniówniepomyślałoszukaniumateraca,bypołożyćgo
naziemiizamortyzowaćupadek.
