Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Przekłady
poznania11.Irzeczywiście,wobecjakiejkolwiekprzyczynytrudno
umysłemludzkimzanegowaćporuszenietegokoniecznegoimpulsu.
Ponieważznakiemdlanasjestwszelkiintelektskończony,tyleżnie-
doskonaływintuicyjnymsposobiepoznania,cowykazującyskłonność
doabsolutnejdoskonałościswychdziałań,nawettakwyznaczony
kres[owychdziałań—A.R.B.,J.S.]niczegoniewnosi,pozbawiony
nadprzyrodzonejłaski.
JeśliodnosimytodonaszegopoznaniaBoga,totrzebastwierdzić
zaBellarminim:flSzczęśliwość[bądźwidzenieBoga]jestnaturalnym
celemczłowiekawedlepożądania,niezaśwedleosiągnięcia”12.
CojednakztegowynikadlamożliwościwidzeniaBoga?
Naszenaturalnepragnienie,któregocelostatecznydefiniujemy
zarównoobiektywnie,jakisubiektywnie,wykazujewsamejnaszej
intelektualnejnaturze,przedwszelkimwykonanymaktem,jedno-
czesnąskłonnośćdowzajemnegouaktualnianianaszejdoskonałości
obiektywnejisubiektywnej,czyliostateczniedoogląduBoga.Zatem
skłonnośćnatury,jeśliwewnętrzniesprzeczna,ontologiczniebyłaby
niemożliwa.Doprawdy,założeniecałkowitejniemożliwościwidzenia
Bogaczyniłobywewnętrzniesprzecznąnaturalnąskłonność(nawet
pośredniąiniejasną)dotakiegowidzenia;uznawałobybowiem
nie-bytzabyt.
Słuszniewięcstwierdzamy,żeprzynajmniejjakiśsposóbwidzenia
Bogazawartyjestwewnątrzmożliwychporuszeń.Jakizaśpowinien
tobyćsposób,dochodzimynadrodzenegatywnej,przezwykluczenie.
Poznaniebowiemnaturysamejsiłyskłaniającejniepozwaladosięg-
nąćBogawnimsamym.NadprzyrodzonyzaśoglądBoga,za-
kładającywyniesienienaszegointelektuprzezłaskę,niedajewyczer-
11flNaturalnepoznanieBoga,któreosiągająsubstancjeoddzielone,niezaspokaja
ichnaturalnegopragnienia”(TomaszzAkwinu:Summacontragentiles,księ-
ga3,50).Wnagłówkutym,wktórymjakośszczególnieutwierdzonejestsedno
całegodowodu,mająwreszciepoczątekpojedynczeargumenty,wynikającezobser-
wacjizasadludzkiegopoznaniaintelektualnego(jakzasada:flwiedzącydlaczegojest
kimśznaturypragnącymwiedziećprzezco”itp.),skądsiłąrzeczywnioskujesię
otymsamympragnieniuzawartymwduszachoddzielonychiwaniołach.
12R.Bellarmin:Controversiae,t.4:DeGratia,I,7;cyt.za:G.deBroglie:
DelaplacedusurnatureldanslaphilosophiedeS.Thomas...,s.201.Możnatuprzy-
wołaćśw.Tomasza:flChociażczłowieknaturalnieskłaniasiędoceluostatecznego,nie
możegojednakosiągnąćwsposóbnaturalny,leczwyłączniedziękiłasce”(Tomasz
zAkwinu:SuperBoetiumDeTrinitate,zagadnienie6,artykuł4,odpowiedź5).
NieskutecznepragnieniewidzeniaBoganiejestprzeztobezużyteczne(iztegopowo-
duboskaMądrośćniewykluczanaszegostatusunaturyczystej):najbliższebowiem
iniedoskonałeprzedmiotynaszejwolimogąporuszyćtakiezwykłepragnienieiująć
wwyższąjedność;jesttopewnanaturalnaimitacjawyższegooglądu.
