Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odużychstężeniach(od10000do65200mg/m
3
wpowietrzu,przyczasie
ekspozycji5–10min)prowadządośmiercipoprzedzonejobjawaminarkotycz-
nymi,arytmiąizaburzeniemoddychania[Lebrechtiin.,2003].Długotrwałe
narażenienabenzenpowodujespadekprodukcjiimmunoglobulin,obniżenie
odpornościkomórkowejizdolnościdofagocytozy.Wzaawansowanychprzy-
padkachdochodzidoszybkiegospadkuliczbywszystkichelementówmor-
fotycznychkrwi–pancytopenii,częstopoprzedzającejwystąpieniebiałaczki.
Wielopierścieniowe(policykliczne)węglowodoryaromatyczne(WWA,
PWA)(ang.PolycyclicAromaticHydrocarbons,PAH,PolynuclearAromatics,
PNAS,lubPolycyclicOrganicMater,POM)tolicznagrupazwiązkóworga-
nicznych(ok.10000),którewswojejcząsteczcezawierająconajmniejdwa
pierścieniearomatyczne.Dośrodowiskanajczęściejdostająsięonejakopro-
duktyniepełnegospalaniamateriiorganicznej.GłównymźródłemWWA
sąkopaliny:węgieliropanaftowa,asfalt.Ważnymźródłemichemisjido
atmosferysągazyspalinowe,dymyzkotłowni,urządzeńgrzewczychiza-
kładówprzemysłowych,hut,koksowni,aletakżedympapierosowy(ryc.1.6).
spalinysamochodowe
produkcjakoreozotu
spalanieodpadów
przemysłna�owy
źródłanaturalne
pozostałe
5
3
2
2
17
14
57
spalaniepaliw
kopalnych
Rycina1.6.GlobalnaemisjaWWA,wgźródeł[Kuppusamyiin.,2017]
AmerykańskiNarodowyInstytutStandaryzacjiiTechnologii(Natio-
nalInstituteofStandardsandTechnology,NSIT)wNISTSpecialPublication
922/2011zestawiłPolycyclicAromaticHydrocarbonStructureIndex,czyli
ponad660wzorówstrukturalnychWWA.JakpodajeKubiak(2013),obecnie
znanychjestokoło100związkówztejgrupy,alewśrodowiskunajbardziej
rozpowszechnionychjest17(ryc.1.7).Niesąonesyntetyzowanechemicz-
niedocelówprzemysłowych,choćistniejewielezastosowańkomercyjnych
dlawieluWWA.Sąstosowanegłówniedowytwarzaniaintermediatów
farmaceutycznych,wproduktachrolnych,produktachfotograficznych,
1.1.Grupyzanieczyszczeńwśrodowisku
23
