Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZiAŁ21PiENiĄDZ
Wartozauważyć,żeopodażypieniądzadecydujebankcentralny,ponieważwpły-
wanawysokośćstóprezerwobowiązkowych(r
dir
t)oraznawielkośćbazymonetarnej
(B).Należypodkreślić,żeniektórerozwiązaniainstytucjonalnestojąwsprzeczności
zmożliwościąkontrolibazymonetarnejkreowanejprzezbankcentralny.Szczególną
rolęodgrywajątudwainstrumenty,tj.kurswalutowyizasadyfinansowaniadeficytu
budżetupaństwa.Bankcentralnywceluutrzymaniakursuwalutymusiinterweniować
narynkuwalutowym.Wpraktyceoznaczato,żeprzynapływiedewizzzagranicy
musijeskupować,kreującdodatkowypieniądzbankucentralnego.Wsytuacjiodpływu
dewizmamysytuacjęodwrotną(bazamonetarnamaleje).Podobnasytuacjawystępuje
przykredytowaniuprzezbankcentralnybudżetupaństwa.Wówczasbankcentralny,
zakupującskarbowepapierywartościowe,doprowadzadozwiększeniabazymonetarnej.
Wobutychsytuacjachkształtowaniesiępieniądzabankucentralnegoodbywasiępoza
jegostatutowąkontrolą.
Nazakończenietychrozważańprzedstawiamymechanizmkreacjipieniądzaprzez
kredyt.Wyobraźmysobie,żewszystkiebankikomercyjnestanowiąsystemnaczyńpołą-
czonych.Przyjmująonedepozyty,któreokreślamyjakopierwotne.Poodprowadzeniu
odnichrezerwobowiązkowychirezerwnadobowiązkowych,awięcwzmniejszonej
wielkościwracająonedoobieguwwynikuumówkredytowych.Następniekredytobior-
cy,spłacajączaciągniętekredyty,tworządepozytywtórne.Odnichbankikomercyjne
odprowadzająrezerwynadobowiązkowe,apomniejszoneoniedepozytywtórnede-
sygnowanedoobieguwwynikuzawieraniakolejnychumówkredytowych.Tenproces
będzietrwałtakdługo,całydepozytpierwotnyznajdziesięnarachunkachrezerw
Tabela2.1.Kreacjapieniądzaprzezkredyt
Wartość
depozytu
(zł)
Rodzaj
depozytu
Pierwotny
100000
Wtórny1
93000
Wtórny2
86490
Wtórny3
80435
Wtórny4
74804
Wtórny5
69568
Wtórny6
64699
Razem
1428000
Źródło:obliczeniawłasne.
Rezerwa
Kredyt(zł)
obowiązkowa
(5%)
nadobowiązkowa
(2%)
5000
2000
93000
4650
1860
86490
4325
1730
80435
4022
1609
74804
3740
1496
69568
3478
1321
64699
3235
1294
60170
71400
28560
1328040
58