Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ3.
WSPÓLNAPOLITYKAROLNAUNIIEUROPEJSKIEJJAKOFORMAWSPARCIAFINANSOWEGO…
Wprzeszłościpolitykarolnabyłaprowadzonanapoziomiekrajuzeszczeblanaro-
dowego.Wrazzrozwojemprocesówintegracyjnychpodmiotowośćtejpolitykiprzesuwać
sięmożenaszczebelponadnarodowy.Szczególniesilnezaawansowanieponadnarodowej
wspólnotowejpolitykirolnejwystępujewUniiEuropejskiej,wramachktórejfunkcjonuje
obecnie28państweuropejskichstanowiącychponadtrzeciączęśćkontynentueuropejskie-
goiskupiającychprawie500mlnludności,czyliponadpołowęludnościEuropy.Zaawan-
sowaniewspólnejpolitykirolnejnieoznaczazanikupolitykinarodowej.Możnanawet
zauważyćpewnewspólnecechywspólnejpolitykirolnejinarodowychpolitykrolnych.
Wpolityceinterwencjonizmurolnegowkrajachwysokorozwiniętychnależyzwrócić
uwagęnadwastrumieniekierowaniaśrodkówdorolnictwainaobszarywiejskie.Pierw-
szymacharaktermikrofinansowyijestzwiązanyzudostępnieniemdlarolnictwatanich
kredytówiubezpieczeńodryzyka,drugiocharakterzemakroekonomicznymwiążesię
zpolitykąrynkowo-cenowąnarynkuwewnętrznym,ochronąrynkukrajowego,wspiera-
niemeksportuirozwojuobszarówwiejskich.Częstowiążesięzudostępnianiemdopłat,
dotacjiczysubwencjidoprodukcjiinarealizacjęinwestycji.Ukierunkowaneprogramy
pożyczekrolnychbyłystosowanezwłaszczawUSAwlatach1960–1980,awUniiEuro-
pejskiejdopłatybezpośredniestałysięgłównymźródłemzasilaniarolnictwaiobszarów
wiejskichpo1992r.Szczególnieważnąrolęodegrałyobszarowedopłatybezpośrednie
dlaprodukcjirolniczejorazróżneformydofinansowaniainwestycjiwramachprogra-
mówrozwojuobszarówwiejskich(tab.3.2).
Stosowanysysteminterwencjonizmunarodowegoczywspólnotowegozapewnia
wkrajachwysokorozwiniętychwwiększymstopniuniżwinnychgrupachkrajówzwrot
nieopłaconejprzezryneknadwyżkiekonomicznejwytwarzanejprzezrolników,m.in.
przezróżnegorodzajudopłatydoprodukcjiisubsydiabezpośrednie.Stosowanesposo-
byinterwencjinarynkuwewnętrznymiwobrotachzagranicznychmożnaklasyfikować
wróżnysposób.Jednymznichjestpodziałnanastępującegrupy5:
•
Cenypodstawowelubwiodące.Obejmująustalenia,któreodnosząsiędoprzewi-
dywanychczypożądanychcennarynkuwewnętrznym.
•
Cenysubsydiowane(subsydiacenowe)–instrumenty,któresłużąbezpośredniemu
wspieraniucennarynkuwewnętrznym.
•
Subsydia(dopłaty)bezpośrednie.Środki,któresłużąwspieraniucenprzezsystem
pomocyidopłatbezpośrednichdoprodukcji.
•
Mechanizmygraniczne(zewnętrzne)–te,któreodnosząsiędoimportuieksportu.
•
Inneśrodkiorganizacjirynkuiwspieraniacen.
Organizacjarynkuijegopodstawowemechanizmywpływałynaceny,produkcję,
obrotyikonsumpcjęwsposóbzróżnicowany,wzależnościodstopniasamowystarczal-
ności,jakąosiągałykrajeczłonkowskie.Cenynarynkuwewnętrznymnawszystkiepod-
stawoweproduktybyłyutrzymywanenapoziomiewyższymodcenrynkuświatowego
oferowanychnagranicachWspólnoty.Strumieniewsparciadlarolnictwasąkierowaneprzez
5M.Adamowicz,1999,DostosowaniepodstawowychrynkówrolnychdointegracjizUniąEuropejską,Wydaw-
nictwoSGGW
,Warszawa.
48