Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wokółmądrości.Słowowstępne
11
filozofiaflprzykawiarnianymstoliku”,gdymądreiważnezarazem
jestbycie-z-innymi,umiejętnośćnegocjowaniaprawdy,niepotojed-
nak,byjąnaginaćdosytuacji,alebyumiejętniesięniązinnymi
dzielić.
NaspołeczneaspektymądrościwskazujerównieżMarekKulisz,
choćrówniezdecydowaniepodkreślajejprymarnieantyspołeczny
charakter.Albowiemmądrośćwswejistociejestflprzeciw-instynk-
towna”(przełamujenaprzykładlękprzedśmierciąorazprzeciwsta-
wiasiępotrzebienatychmiastowejgratyfikacji),ainstynktyzkolei
sązdefinicjiflstadne”.Paradoksalniewięc,abysłużyćwspólnocie,
trzebawpierwsamemupokonaćinstynktstadny.
Nakoniecpowracamyniejakodoteologicznychpoczątków
tomu,gdypiszącatesłowazwracauwagęnaflspojrzenie”,którym
Bógobdarzyłstworzonyprzezsiebie(dobry)światiktóreczłowiek
następnieodtwarza,kiedydajeświatu(Bogu,sobie)szansę(niepod-
dającsiętymsamymrozpaczy),orazna(bezinteresowneipozornie
bezcelowe)flspojrzenia”,któremysamikierujemykuinnym,tak
jedynieprzekraczającgranicenicościimarnościbytupojedynczego.
Takąpostawę,twierdzę,teżnazwaćmożnamądrymspojrzeniem/
spojrzeniemMądrości.
Zamiastpodsumowanianatomiastwskazaćtrzeba,żezawarte
wniniejszymtomieflfiguryiznaczeniamądrości”zachowująswoją
wieloznaczność,nieulegają(spodziewanejlubnie)konsolidacji,wciąż
jestmowaoróżnorakichinawielesposobówodrębnychwartościach.
Niemniejpozostajefaktem,żemądrośćjawisięostateczniejakoele-
mentarnaifundamentalna―wartośćwłaśnie.Dlategobyćmożeroz-
ważanianaszecechujewwiększościswoistapowaga.Itak,przytoczę
nakoniecjednązbardziejtrafnychwmoimodczuciuwypowiedzi
SørenaKierkegaarda.
WPrzedmowiedodziełaChorobanaśmierćKierkegaardbroniob-
ranegoprzezsiebiestyluwypowiedziwobectych,którzytwierdzą,
iżtreśćczyjegośwykładumożebyćalboflnaukowa”alboflbudują-
ca”8.Innymisłowy,przedtymi,wedługktórychsamojużpytanie
oświatwartości,odpowiedzialnespojrzenienarzeczywistość,czyni
argumentnienaukowym,aautora―małopoważnym.Takzwany
stylnaukowy,odpowiadajednakKierkegaardswoimoponentom,
zzałożeniawinienbyćbliskożycia,cowięcej,poto,byżycieto
budować,czyliwzmacniać,czynićprawdziwszym,bardziejrealnym,
anieosłabiaćjewwynikuprowadzonychinabstractodywagacji.Pisze
więcjakochrześcianin,aleizatroskanyegzystencjalista:
8S.Kierkegaard:Chorobanaśmierć.Tłum.J.Iwaszkiewicz.Poznań1995,s.9.
