Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Republikanizm-„widmowolności”
23
przeszłośćczyteraźniejszość,takprzecieżodmiennązewzględuna
czas,jakiichrozdziela.Ato,żeowoprzywiązaniebywałoróżne,jest
nietylkokwestiączasu,lecztakżesprawąosobowości,temperamentu
literackiegoczydokonywaniażyciowychwyborów.Ponadtoklamrą
łączącąwszystkichtrzechjestkwestiawolnościtraktowanejjako
najwyższawartość,ajednocześniewolnościwidzianej,rozumianej
iwkońcuprzedstawianejzupełnieinaczejprzezkażdegoznich.Nie
jestzatemówszkicanizarysembiografiijegobohaterów,doktórych
sięgamwybiórczoiokazjonalnie,anistudiumhistorycznoliterackim,
anipróbąegzegezydoktrynalnejutworów,aniferowaniemautoryta-
tywnychsądównaturypolitycznej,ajedyniegarściąrefleksji,jakie
mogąsięnasunąćwramachtejkonfrontacji.
Korzystającwtymwypadkuzdobrego-jaksądzę-prawaautora,
dokonałemdośćswobodnegowyboruutworów,zjakichskorzysta-
łem,niemożliwejestbowiemichpełneprzedstawienie.Zresztąwobec
płodnościsamychtwórcówwiększośćbadaczystajeniecobezradna,
bowokółichbohaterównarosłatakogromnaliteraturazarównona-
ukowa,jakikrytyczno-polemiczna,żeprzytoczeniejejtuwypełni-
łobyresztęobjętościwpostaciprzypisów,azapewneniebyłbyto
jeszczekoniec2.Oczywiścienieunikamtuzarzutu,żejesttowwielu
wypadkachspojrzeniecałkowiciesubiektywne,kierujęsięwłasnymi
ocenami,któremogąbyćsłusznelubwręczkrzywdzące,leczmyślę,
żeidotegomamprawo,bodziełoliterackie,jakcałośćsztuki,po-
dobasięlubnie.
2WystarczywprzypadkuRzewuskiegosięgnąćdocytowanychźródełiliteratury
wpracachJ.Urbaniaka,Konserwatyzmwpoglądachspołeczno-flozofcznychHenryka
Rzewuskiego,Poznań1979,lubA.Ślisza,HenrykRzewuski,życieipoglądy,Warsza-
wa1986,awprzypadkuNowaczyńskiegodoA.Kieżuń,Spórztradycjąromantyczną.
OdziałalnościpisarskiejAdolfaNowaczyńskiego,Białystok1993,lubJ.A.Malika,Adolf
Nowaczyński;międzymodernizmemapozytywizmem,Lublin2002.Dajetowmiarę
pełnyobrazzmagań,jakimmusielipodołaćautorzypiszącyowemonografie.Wprzy-
padkuRymkiewiczasprawamasięodmiennie,bowiempozalekturąwybranychjego
dziełsądyonimsamymczyocenytwórczościferowanesąwciążnagorącoitugłów-
nymźródłemstajesięInternetlubkwerendateżwybranychczasopismoprofiluczyto
literackim,czypolitycznym.
