Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KATARZYNAWASZCZY¡SKA
InstytutEtnologiiiAntropologiiKulturowejUniwersytetuWarszawskiego
KulturaludowaSłowian−naXXIwiek
KilkasłówoksiążceProfesoraMarianaPokropka
Gdyw1929rokuukazałsiępierwszytommonumen-
talnegodziełaKazimierzaMoszyńskiegozatytułowany
KulturaludowaSłowianczęśćIKulturamaterialna1,
AleksanderBrücknerwrecenzji,którąopublikowano
w1931roku,podkreślał,że:
UDziełoprof.Moszyńskiegowysunęłosięnasame
czołoetnografiisłowiańskiej.Żadnapodobnapraca
niemożezniemzawodniczyć”2.
Samautorjednakpostrzegałswojąpracęraczejwkate-
goriachpodręcznika,zczymniezgadzałsięprzywołany
recenzent:
Uonjepodręcznikiemnazwał,najniesłuszniej,bo
podręcznikzbieratreściprzezinnychustalone,gdy
naszautornierazsamdopierotreśćustalałinie
możemydosyćpodziwiaćrzutkościienergii,zjaką
sięprzezgąszczematerjałudopieroprzezniego
wybieranegoprzebijał”3.
BezwątpieniaówUgąszczmateriału”,pozyskanego
zliteratury,aprzedewszystkimbadańetnograficz-
nych4,umiejętnośćichporządkowania,systematyzowa-
niaorazsyntetyzowaniasprawiły,żeUKulturaludowa
Słowian”zyskałarenomę,asamautorstałsiędobrze
rozpoznawalnywśródwszystkich,którzyzajmowali
siędziejamikulturijęzykównarodówsłowiańskich5.
Cowięcej,upływczasuniezmieniłwysokiejrangitej
pozycji,mimożedziełoopisujeświatfunkcjonującydo
lattrzydziestychXXwieku.Korzystanoinadalkorzysta
sięzniej,bywyszukaćinformacjeopoczątkachczyroz-
wojukulturyspołecznościzamieszkującychSłowiańsz-
czyznę,atakże–amożeprzedewszystkim–szczegółu
etnograficznego:opisówkonkretnychwytworówkul-
turymaterialnej,ichzasięgówwystępowaniaorazno-
menklatury.Należypodkreślić,żerozstrzygnięciado-
tyczącetejostatniej,dziękijejprecyzyjnościiścisłości,
sątraktowanejakopodstawoweiobowiązująwszeroko
rozumianychnaukachokulturzedodziś.Towszystko
sprawia,żekolejnepokolenia:archeologów,etnografów,
etnologów,antropologówkultury,historykówkultury,
regionalistów,muzealnikówsięgadoKulturyludowej
Słowian6.
Poniemalstulatachodwydaniategodzieładorąk
CzytelnikatrafiaksiążkaMarianaPokropkazatytułowa-
1Pełnytytułbrzmiał:KulturaludowaSłowian”,część1.Kulturamaterjalnaz21mapkamiorazzrycinami1138przedmiotów,Polska
AkademjaUmiejętności,Kraków1929.Jakociekawostkęwartododać,żepracatazostałaprzetłumaczonanajęzykszwedzkiprzezTor-
stenaNilssonaipodtytułem:Slavernasfolkkultur,d.1.Materiellkultur,wydanaSztokholmiew1936roku.Kolejnaczęśćzatytułowana
UKulturaduchowa”zostałaopublikowanaw1934roku–zeszyt1,aw1939roku–zeszyt2.
2KazimierzMoszyński:KulturaLudowaSłowian,częśćIKulturamaterjalna(A.Brückner),ULud”,1931,seria2,t.10[zeszyt1i2
ogólnegozbioru,t.30],s.213.
3KazimierzMoszyński:KulturaLudowaSłowian,częśćIKulturamaterjalna(A.Brückner),ULud”,1931,seria2,t.10[zeszyt1i2
ogólnegozbioru,t.30],s.215.
4KazimierzMoszyńskiwykorzystywałmateriałetnograficznyzbieranyod1911roku,przyokazjiwykonywanegozawodunauczy-
cielajakitenpochodzącyzsystematycznychbadańrealizowanychwlatach1914-1928.WrezultaciedysponowałmateriałamizPolski,
zachodniejBiałorusi,Polesia,zachodniejUkrainy,atakżebędącymwynikiemUposzukiwaniawterenieimuzeachwlatach1926-1928
wBułgarii,Jugosławii,naWęgrzechiwAustrii,tomożnastwierdzić,żeprawiecałąSłowiańszczyznępoznałzautopsji,wyjąwszyRosję,
ŁużyceiCzechosłowację”(J.Klimaszewska,KazimierzMoszyński–badaczinauczyciel,[w:]KazimierzMoszyński.Życieitwórczość,
red.J.Klimaszewska,seria:PraceKomisjiEtnograficznej–PolskaAkademiaNauk.OddziałwKrakowie,ZakładNarodowyim.Osso-
lińskich,Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1976,s.20).
5M.Gładysz,KazimierzMoszyńskijakoczłowiekiuczony,[w:]KazimierzMoszyński.Życieitwórczość,red.J.Klimaszewska,seria:
PraceKomisjiEtnograficznej–PolskaAkademiaNauk.OddziałwKrakowie,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław-Warszawa-
-Kraków-Gdańsk1976,s.8.
6Wartododać,żeUKulturaludowaSłowian”,pozawydaniemw1967roku(częśćI.KulturamaterialnaiczęśćII.Kulturaduchowa,
zeszyt1;w1968ukazałsięzaśzeszyt2częściII),opracowanymprzezuczennicęKazimierzaMoszyńskiego–JadwigęKlimaszewską,
została–wpostacireprintu–wydanaw2009i2010rokuprzezwydawnictwoGraf_ika(Graf_ikaUsługiWydawniczeIwonaKnechta);
pozatymnaportaluDocer.plmożnapobraćpdfpierwszegotomu,opublikowanytam22.12.2016roku.
1
