Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Antropologiawizualnawkontekściecodzienności
wypełniasięcorazbardziejobrazamiirozmaitymiwrażeniamiwizualnymi
(Barthes1995;Baudrillard2005),atworzenietychżestałosiępowszechne.
Siłąrzeczyupowszechniająsiętakżeuodbiorcówkompetencjewizualne(El-
kins2002),ahegemoniatego,cowidzialnerozciągasięnacodziennąpraxis.
Wsytuacjiwręczprzesytuobrazów,ichogólnyskutekoddziaływaniaspo-
łecznegomusiulegaćatrofii,choćniewątpliwiesąitakie,którychsiłaoddzia-
ływanianieulegaosłabieniu(Freedberg2005:XXXVII).
Zatemstronawizualnakulturynabrałaszczególnegoznaczenia.Wjej
szerokimujęciumieścisiękilkakategoriizjawisk(Sztompka2012:13-14).
Popierwsze-przedmiotymaterialnewypełniająceotaczającąikonosferę,
zarównote,którychwizualnośćniesieintencjonalnienadanekomunikaty
(wizualnośćjesttupodstawąkomunikowaniasię),tworzącepewneprzekazy
czyznaczenia,jakite,którychkulturowysensmożebyćodczytanydopiero
wkontekściewizualno-przestrzennym,wjakimwystępują.Podrugie-so-
cjosfera,obejmującawszystkieaspektyżyciaspołecznego,mająceswójwymiar
wizualny,awięcdotyczyonaobserwowalnejpowierzchnitegożycia(wyglądu
ludzi,kreowanegowizerunku,wizualnegoaspektuintencjonalniewykona-
nychobiektów,zachowaniowychekspresji,praktykprezentowaniaipatrzenia
itp.).Potrzecie-sferasymboliczna,najtrudniejszadoodkrycia,ujawniająca
nwidzialną”stronęznakówisymboli,atakżekulturoweregułyobrazowania
(wzorykompozycji,kody,styletworzeniaobrazów-design,modaitp.).Ta
wizualnastronakulturywyraźnieujawniasięwobszarzeżyciacodziennego,
któryjestwidocznydlaswychuczestników,dotyczyspołecznejkonstrukcji
tego,cowizualne-ajejanalizajestważnanietylkozewzględunaujawniane
znaczeniakulturowe,aletakżezewzględunajejwpływnaświadomośćidzia-
łaniadepozytariuszykultury(zob.Drozdowski,Krajewski2010).
PiotrSztompkaokreśliłefekty,którekulturawizualnaodciskanawspół-
czesnymspołeczeństwie.Popierwsze-jesttospołeczeństwozdominowane
przezobrazywtymsensie,żeikonosferacodziennegożyciapełnajestwrażeń
wizualnych.nBezambicjiwyczerpaniakatalogumożnawymienić:obrazyar-
tystyczne(wtymrzeźby),murale,banneryibillboardy,grafti,szyldy,plakaty,
znakidrogowe,flagiibandery,godłaiherby,aranżacjewystawsklepowych,
pomniki,fasadybudynków,telebimy,stronyinternetoweistronyczasopism
orazwieleinnych.Wkażdejkategoriimieścisięjeszczedużaliczbapodga-
tunków.Przykładowo,bannery,billboardyiplakatymogąmiećcharakterko-
mercyjny,reklamowy,polityczny,informacyjnyitp.Ikonywypełniająekrany
telewizyjneikomputerowe,bijąwoczyzkolorowychmagazynów,tabloidów,
anawetpoważnychgazet.StyliestetykasystemuWindowswywarływpływ
nawszystkiedziedzinyprzekazu”(Sztompka2012:15).
22
