Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
waprowadziłyzręcznągrę,którejstawkąbyłyichinteresy.Skutkiemtych
przemyślanychiwyrachowanychdziałańbyłozbliżeniestanowiskwnie-
którychistotnychkwestiach,cosprawiło,żestosunkipomiędzyepiskopa-
temareżimemkomunistycznymulegałyprzeobrażeniom.Obydwiestro-
nycorazbardziejstarałysięprzywiązywaćwagędoczynnikówkształtu-
jącychprocesnormalizacjiihumanizacjistosunkówepiskopat-władze
państwowe.
Przedstawionefaktyskłaniajądonaukowejrefleksjinaddziałaniami
episkopatu,który-jaksięwydaje-niezająłjasnegoizdecydowanego
stanowiskawczasie,gdynastępowałdemontażkomunistycznegosyste-
mutotalitarnego.Nomenklaturapartyjnamogłaspokojniesięuwłaszczyć,
atakżezapewnićbezkarnośćsobieorazfunkcjonariuszombezpiekiobcią-
żonymkilkudziesięcioletniąprzestępcządziałalnościąwymierzonąprze-
dewszystkimwKościółiniepodległościowąopozycję.Wydajesię,epi-
skopat,mającyswoichreprezentantówpodczasnieoficjalnychukładów
częściopozycjizkomunistamiwMagdalence,atakżeprzy„okrągłymsto-
le”,mógłzrobićwięcejdladekomunizacjipolskiegopaństwawychodzące-
goztotalitarnegozniewolenia.Niewykluczone,żeepiskopatzostałin-
strumentalniewykorzystanyprzezrządzącąpartię,ajegomediacyjnarola
posłużyłakomunistomzanarzędzieamortyzująceupadeksystemutotali-
tarnego,ponieważwodczuciuspołecznymudziałwnegocjacjachprzed-
stawicieliKościołanadawałrozmowomznamionapełnejwiarygodności.
PowyższatezaznajdująuzasadnieniewopiniihistorykaJanaŻaryna.
TenznanybadaczdziejówKościoławPRLwkwestiidotyczącejtreści
oficjalnychdokumentówkościelnychskierowanychdowiernychoraz
zaangażowaniaepiskopatuwprzemianyspołecznespowodowanestop-
niowymsłabnięciemsystemutotalitarnegowyrażanastępującąocenę:
„Czytelnik[listówpasterskichikomunikatów-W.J.]maczasemwrażenie
-znającdalszybieghistorii-żeKościółniejednokrotnieniewykorzysty-
wałnależnychmuprawizbytsłaboangażowałsięnarzeczbudowyde-
mokracjiwPolsce,cowiązałosięzkoniecznościązdecydowanegoopo-
wiedzeniasiępojednejzestronsporu(np.sporuoreprywatyzację,która
miałapoprzedzaćprywatyzację,czyodekomunizację,mającąpoprzedzać
lustrację).Kościółkatolickiniewspierał,chociażwkońcu1988rokupo-
jawiłasiętakamożliwość,procesutworzeniasilnejpartiichrześcijańskiej,
któramogłasięprzeciwstawićrosnącejwsiłę,włonie«Solidarności»,
orientacjiliberalnej.Sądzącztreścikomunikatów,biskupiniezajęliteż
zdecydowanegostanowiskawsprawiesprawiedliwegopodziałurynku
medialnego,stanowiącegodo1989rokumonopolpaństwazarządzanego
25