Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bbezpieczeństwomilitarne
międzynarodowe(bezp.międz.)odnosisiędoznaczeniapojęcia→„bezpie-
czeństwo”iumiędzynarodawiaje,powoduje,żejestonokształtowanenapozio-
miewielupodmiotów,zktórychkażdydbaprzedewszystkimowłasneinteresy
ibezp.,częstopoprzezdodatkowezbrojeniaiwzrostpotencjałuobronnego.
DziałaniatakiezostałynazwaneprzezJohnaHertzadylematembezp.iopisane
wpracyPolicticalRealismandPoliticalIdealism(1951).
Wtradycyjnychujęciachbezp.międz.odnosisiędopodmiotowychpotrzebnaro-
dówipaństw,dorelacjinarodowych,aściślejmiędzypaństwowych.Wujęciu
modelowymobejmujeokreślonąliczbępaństwiprzyjmujepostaćbezp.zbioro-
wego,regionalnegolubsubregionalnego.Tenpodziałwynikaprzedewszystkim
zzastosowaniapłaszczyznyprzestrzennej.Natomiastwspółczesnerozumienie
bezp.międz.różnisięodtradycyjnychujęćeksponującychgłówniejegomilitarne
ipolityczneaspekty.Obecnieistotneznaczenieprzypisujesięnarówniczynni-
komgospodarczym,technologicznym,społecznym,humanitarnym,ekologicznym
ikulturowym.
Bezp.międz.,jakzauważaRyszardZięba,jestpojęciemszerszym(wyrażaszer-
szątreść)niż→bezpieczeństwonarodowe,ponieważpozwalanaokreślanienie
tylkozewnętrznychaspektówbezp.pojedynczychpaństw,aleprzedewszystkim
naopisywaniepewnościprzetrwaniaifunkcjonowaniasystemumiędzynarodo-
wego.Bezpieczeństwopaństwawstosunkachmiędzynarodowychznaturyrzeczy
zawszemacharaktermiędzynarodowyiniejestpojęciemstatycznym,leczdyna-
micznym,zależnymodokreślonychwarunkówhistorycznych,politycznych,mili-
tarnychczyideologicznych.Bezp.międz.torównieżzespółdziałańmającychna
celuzapewnieniepaństwuwwymiarzemiędzynarodowymwolnościodstrachu,
zagrożeńczyagresji.Oznaczaukładstosunkówmiędzynarodowychgwarantu-
jącychwspólnebezp.państwtworzącychsystemmiędzynarodowy.Jestponadto
określanejakobrakobiektywniewystępującychzagrożeńisubiektywnychobaw
orazdążenieidziałaniespołecznościmiędzynarodowejzmierzającedoochrony
określonychwartościzapomocąnorm,instytucjiiinstrumentówwykorzystywa-
nychwcelupokojowegoregulowaniasporóworaztworzeniapodstawstabilności,
współpracyieliminowaniazagrożeń.
Istotnąrolęwkształtowaniusystemubezp.międz.odgrywająumowymiędzy-
narodoweiuchwałyorganizacjimiędzynarodowychorazpowiązanyznimi
procesinstytucjonalizacjistosunkówmiędzynarodowych.Donajczęściejprezen-
towanychwspółczesnychkoncepcjibezp.zaliczasiękoncepcje:równowagisił,
zbiorowegobezp.,kooperatywnegobezp.iwspólnegobezp.[→współpracamię-
dzynarodowawsprawachbezpieczeństwa][JanuszGierszewski]
Literatura:J.Czaputowicz,Kryteriabezpieczeństwamiędzynarodowegopaństwa-aspekty
teoretyczne[w:]Kryteriabezpieczeństwamiędzynarodowegopaństwa,Warszawa2003■
R.Zięba,Bezpieczeństwomiędzynarodowepozimnejwojnie,Warszawa2008.
BEZPIECZEŃSTWOMILITARNE–najczęściejdefiniujesięjakoprocesobej-
mującyróżnorodnedziałania,różnorodneśrodki,którychcelemjestprzeciw-
32
