Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Część1.TEORIAWYMIANYMIĘDZYNARODOWEJ
naosipionowejzaznaczonoudziałkażdegokrajuwłącznychobrotachhandlowychSta-
nówZjednoczonychzUniąEuropejską.Jakwidzimy,punktynawykresieukładająsię
dośćbliskoliniionachyleniu450,cooznacza,żeudziałkażdegokrajuwhandlumiędzy
USAiUEbyłmniejwięcejrównyjegoudziałowiwPKBUniiEuropejskiej.Niemcy
sąkrajemodużejgospodarce,którejudziałwPKBUniiEuropejskiejwynosiok.20%.
IchudziałwhandlumiędzyUSAaUEwynosiok.24%.Szwecja,któramaznacznie
mniejszągospodarkęniżNiemcy,gdyżjejudziałwPKBUEwynosi3,2%,notujetakże
znaczniemniejszyudziałwhandlumiędzyUSAaUE–ok.2,3%.
Patrzącnahandelświatowyjakocałość,ekonomiściodkryli,żerozmiaryhandlu
międzydowolnymidwomakrajamidośćdokładnieopisujeponiższerównanie:
T
ij
=
AY
×
i
×
Y/D,
j
ij
gdzie:
T
ij–wartośćhandlumiędzykrajemiakrajemj,
A–stała,
Y
Y
i
j
–wartośćPKBkrajui,
–wartośćPKBkrajuj,
D
ij–odległośćmiędzykrajamiiorazj.
(2.1)
Oznaczato,żewartośćwymianyhandlowejmiędzydowolnymidwomakrajamijest
proporcjonalna(przyinnychczynnikachniezmienionych)doiloczynuPKBtychkrajów
orazmalejewrazzewzrostemodległościmiędzykrajami.
Równanie(2.1)znanejestpodnazwągrawitacyjnegomodeluhandlu.Powodem
przyjęciatakiejnazwyjestanalogiadopowszechnegoprawagrawitacjiodkrytegoprzez
IzaakaNewtona:przyciąganiegrawitacyjnemiędzydwomaobiektamijestproporcjonal-
nedoiloczynuichmasimalejewrazzewzrostemodległościmiędzynimi.Podobniehan-
delmiędzydwomakrajamijestproporcjonalnydoiloczynuichPKBorazmalejewrazze
wzrostemodległościmiędzytymikrajami.Ekonomiściczęstoszacująniecoogólniejszą
postaćmodelugrawitacyjnegoonastępującejformie:
T
ij
=
AY
×
i
a
×
Y/D0
i
b
ij
c
(2.2)
Równanietomówi,żetrzywyżejwymienioneczynnikideterminująhandelmiędzydwo-
makrajami,aleniewskazująwyraźniekierunkuzależności.Natomiastdobierasiępara-
metrya,bic,takabyjaknajdokładniejodpowiadałyonerzeczywistymdanym.Gdyby
a,bicbyływszystkierówne1,topowyższerównaniestałobysiętakiesamojakrówna-
nie(2.1).Wpraktyceszacunkiczęstopotwierdzają,żerównanie(2.1)jestdostatecznie
dobrymprzybliżeniem.
Dlaczegowłaściwiemodelgrawitacyjnydziała?Mówiącogólnie,dużegospodarki
zwyklewydajądużonaimport,dlategożemajądużedochody.Sąonerównieżwstanie
przyciągnąćdużączęśćwydatkówinnychkrajów(czylidużoeksportować),gdyżprodu-
kująszerokągamęproduktów.Zatemhandelosiągatymwiększerozmiary,imwiększy
jestchoćbyjedenzpartnerówwymiany.
46
