Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Eisenstein:kino,władza,kobiety
8
Pocoopowiedziałemhistorię?Odpowiem,powołującsięnawiersz
PuszkinaBohater,któryopatrzonyjestmottem:nCotojestprawda?”.Motto
odsyładoEwangeliiśw.Jana,dopytania,którezadajePiłat,postaćniebu-
dzącanawetcieniasympatii.Puszkinnietyleodpowiadawwierszunapy-
tanie,ileinaczejstawiaproblemprawdywodniesieniudosprawziemskich:
Przekleństwoprawdzie,gdynikczemnej
Miernociesłuży,zawiśćłechce!
Gdyprzeciętnościzłej,nikczemnej
Dogadza!-Takiejprawdyniechcę!
Preczzmrokiemniskichprawd!Wybieram
Kłamstwo,cowznosinas,choćmami…
Pozostawsercabohaterom!
Bezserc-czymbędą?Tyranami…
1
Cokolwiekbyśmyrobili,zawszemusimyuwzględniaćalternatywę.
UPuszkinachodzioNapoleonaioto,czyrzeczywiściebyłwszpitaludla
zadżumionych.Alegdymówisięotych,którzyniedokonywalizmianypo-
rządkuEuropy,problempozostaje.Conależymyślećopewnychzdarzeniach,
opewnychosobach,naktórezwróciliśmyuwagę?OddawaćsięnKłamstwu,co
naswznosi”,gardzącnniskimiprawdami”?Czymożeuznaćnniskieprawdy”,
skazującnapotępienienKłamstwo,conaswznosi”?
Wracającdonaszegobohatera,SiergiejaMichajłowiczaEisensteina,
pytanietrzebaprzeformułować:czymamyprawouważaćPancernikPotiom-
kinzannajlepszyfilm,jakikiedykolwiekigdziekolwiekpowstał”?Czyteżsąd
tenniemażadnychpodstaw,jestzaledwiemrzonkąobcejnampropagandy
radzieckiej?
1
A.Puszkin,Bohater,w:Wybórwierszy,przeł.J.Tuwim,Wrocław1982,s.325.[Tytułyrosyjskich
książek,artykułów,utworówartystycznychitp.nietłumaczonychnajęzykpolskipodajęwprzekładzie
własnym,awnawiasiezamieszczamtranskrybowanytytułoryginalny.Następniepodajęwyłącznie
tytułpolski,robiącwyjątekdlabibliografcznychoznaczeńwprzypisach.Tytułyutworówprzeło-
żonychzapisujęwjęzykupolskim,wskazującewentualniewprzypisieróżnewariantytłumaczenia,
jeśliistniejewięcejniżjedenichprzekład.Tytułyrosyjskichczasopismpodanewtranskrypcji.
Wszystkietytułynierosyjskiezapisywanewjęzykuoryginału,zwłaszczawlistachEisensteina,
aichpolskawersjaopartanarosyjskimprzekładzieW.Zabrodinapodanajestwprzypisietłumacza.
Numeracjęprzypisówpochodzącychodtłumaczabądźredakcjipolskiejujętownawiaskwadratowy
dop.tłum.].