Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp:Kulturowo-aksjologicznekontekstyedukacji
15
Powstająpytania:czynauniwersyteciemamiejscewychowaniedowarto-
ści?Czymożliwyjestbrakwnimtegowychowaniawogóle?Jaknauczyciele
akademiccyradząsobiezprocesemwartości?Jakąposiadająświadomość
celów,znaczenia,uwarunkowańiograniczeńwychowaniadowartości?
Zainteresowaniewartościamiwynikatakżezichimplikacjipedagogicz-
nych.Wartościbowiemodgrywająistotnąrolęwedukacjiinaukachoniej.
Sądrogowskazemwdorastaniudoczłowieczeństwa10.Stanowiąźródłoce-
lówkształceniaiwychowania11.Wyznaczajągłęboką,humanistycznąwi-
zjęczłowieka.Wprocesiewychowaniadowartościniemożnazapominać
otym,żetrzebastwarzaćokazje(wywoływaćsytuacjedydaktyczno-wy-
chowawcze)doichpoznawania,identyfikowaniasięznimiiprzeżywania,
arównocześnieprzeciwdziałaćaksjologicznympułapkomwspółczesnej
edukacji.
Poznawaniuwartości,identyfikowaniusięznimi,wychowaniudo
nichiprzeżywaniuichtowarzyszysilnezabarwienieemocjonalne.nTyl-
kowprzeżyciuemocjonalnym,pełnymiprawdziwym,człowiekodkrywa
samsiebie.Takteż,abywartościstałysiędlaniegoistotneibliskie,nie
mogąonebyćjedynieabstrakcyjnymihasłami.Poznającwartościwspo-
sóbbezpośredni,możnajezinternalizować,niewystarczyonichmówić,
lecztrzebajeunaocznićnaprzykładpoprzezwłasnyprzykładwwycho-
waniu.Takjakniemożnarozprawiaćopiękniesztuki,niedoświadczając
go,niemożnamówićowartościach,nieukazującichwychowankom,nie
kształtującwrażliwościnanie”12.
Costanowiistotęwartości?Czymsąonewedukacjiszkolnejiakademic-
kiej?Pytającowartości,wkraczamywgęstylas.Staramysięprzetrzećwnim
ścieżki.Terminnwartość”oznaczapojęcieorazgeneralnązasadędotyczącą
wzorówzachowańtypowychdlaokreślonejkulturylubspołeczności,doktó-
rychwramachprocesusocjalizacjiczłonkowiedanejspołecznościodnoszą
sięzdużymuznaniem13.Określenietoukazujerolęwartościwaspekciespo-
łecznymorazjednostki.
Istniejebogactwodefinicjiwartości14.Wynikaznich,żepojęciewartości
jestbardzowieloznaczneinieostre.Takistannieułatwiaichinterpretacji
10M.C.Nussbaum,Wtrosceoczłowieczeństwo.Klasycznaobronareformykształceniaogólnego,Wrocław2008.
11K.Denek,Wartościiceleedukacjiszkolnej,Poznań–Toruń1994.
12M.Wędzińska,Człowieknadrodzewartości.MyśletycznaMaxaSchelera−implikacjepedagogiczne,nPrzeglądPe-
dagogiczny”2013,nr1,s.31.
13A.S.Reber,E.Reber,R.Allen,Tepenguindictionaryofpsychology,London1995,s.834.
14Przegląduichdostarczająprace:K.Chałas,Wychowaniekuwartościom,Lublin–Kielce2003;W
.Cichoń,Wartości
–człowiek–wychowanie,Kraków1996;K.Denek,Aksjologiczneaspektyedukacjiszkolnej,Toruń1999,2000;K.Denek,
Wartościiceleedukacjiszkolnej,Poznań–Toruń1994;M.Łobocki,Wtrosceowychowaniewszkole,Kraków2007;
K.Olbrycht,Prawda,dobroipięknowwychowaniuczłowiekajakoosoby,Katowice2002;W
.Sawczuk,Wartościprefero-
waneprzezstudentówwokresietransformacjiustrojowej,Olsztyn2000;J.M.Szymański,Młodzieżwobecwartości.Próba
diagnozy,Warszawa2006.
