Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ifunkcjonowaniapaństwa,jakrównieżnowegosposobuokreśleniarelacji
pomiędzypaństwemaobywatelami.
Należypodkreślić,żeoddzieleniezagadnieniatransformacjiustrojowejod
historiioraznaukpolitycznychwydajesięniemożliwe.Ztegowzględudrugim
sposobempojmowaniapaństwa,któryznajdzieodzwierciedleniewramach
niniejszegoopracowania,jestpolitologiczno-historycznypunktwidzenia.
101020Genezaterminu„państwo”
Terminnpaństwo”jestprzedmiotemanalizprowadzonychodwielulat.
Najbardziejpopularneitradycyjnebyłoujęcietraktującepaństwojakopewną
zbiorowośćludzkąorganizację,grupęspołecznąpojmowanąwduchusoli-
darystycznym.Możnasięrównieżspotkaćzujmowaniempaństwanormatywi-
stycznie,traktującympaństwojakozbiórnormorazujęciempsychologicznym
traktującympaństwojakozbiórwyobrażeńdotyczącychwładczychstosunków
międzyludzkich5.Wujęciunormatywistycznympaństwojestzredukowane
dosystemunormprawnych,aelementpersonalnyulegacałkowitemuwyeli-
minowaniu,natomiastwperspektywiepsychologistycznejstwierdzasię,że
władzapaństwowaniejestczymśrealnym,anprojekcjąemocjonalną”.Prze-
żywaneemocjezjednymiludźmiwiążąwięcprawodorządzenia,azinnymi
obowiązekposłuszeństwa6.
Analizowanyterminprzeszedłbardzoskomplikowanąewolucję:
UGrekównosiłoono[państwopodkr.PK]nazwępolis,oznaczającąmiasto-państwo
zwłasnymustrojemiprawodawstwem.Rzymskaterminologiapolitycznaznała
zkoleitermincivitas,rozumianyjako:1)gminapełnoprawnychobywateli,2)pań-
stwoobywatelirzymskich.Państwowterminologiirzymskiejbyłookreślanejako
wspólnotawszystkichobywateli(respublica).KiedyRzymrozrósłsięterytorialnie,
zaczętookreślaćpaństworzymskieterminemnimperium”.Natomiastzterminures
publicapowstałpierwszyczłonoficjalnejnazwynaszegopaństwa.Termintenbowiem
przetłumaczonodosłowniejakonRzeczpospolita”7.
Cytowaniautorzywskazujądalej,wokresieśredniowieczanastąpiła
zmiananazwyorganizacjipaństwowej,zewzględunaodejścieodpojęćświa-
tastarożytnego.Państwookreślanowówczasjakokraj(łac.terra),ponieważ
5J.Kowalski,W.Lamentowicz,P.Winczorek,Teoriapaństwaiprawa,PaństwoweWydaw-
nictwoNaukowe,Warszawa1981,s.48.
6A.Redelbach,S.Wronkowska,Z.Ziembiński,op.cit.,s.31.
7
B.Szmulik,M.Żmigrodzki(red.),Wprowadzeniedonaukiopaństwieipolityce,Wydawnictwo
UniwersytetuMariiCurie-Skłodowskiej,Lublin2004,s.13.
16