Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziałalnośćinwestycyjnawojewództwsamorządowychwPolsce
Tabela1020Podstawoweteoriewyjaśniającemechanizmyrozwojuregionu
Teorianeoklasyczna
(podażowa)
Teorierozwoju
spolaryzowanego
(popytowe)
Teorierozwoju
spolaryzowanego
(popytowo-podażowe)
Koncepcjabazy
ekonomicznej
Nowageografia
ekonomiczna
Teoria
Wskazuje,żeinwestorzy,zpowoduobniżaniakosztówdziałalności
poszukująnowych,atrakcyjniejszychkosztowo,choćsłabiejrozwinię-
tychregionów(lubrelokujądziałalność,przenoszącsięzobszarów
bardziejrozwiniętych).Atrakcyjnośćregionówprzejawiasięofertą
tańszychczynnikówprodukcji,wtymziemi,siłyroboczej,energii
iinnychzasileńsieciowych.Zarównoprzepisyprawne,jakinormy
środowiskowebywająmniejrygorystyczne.Neoklasyczneteorieroz-
wojuregionalnegobazująnazałożeniu,jakobynierównościregional-
newynikałyzniewystarczającejmobilnościterytorialnejczynników
produkcji,costanowigłównąbarieręwfunkcjonowaniuwolnego
mechanizmurynkowegoorazwwyrównywaniudochodówpomię-
dzyregionami.
Wskazują,żegrarynkowabardziejprzyczyniasiędopogłębianiaróż-
nicmiędzyregionalnychniżdoichniwelowania,aczynnikidecydują-
ceodominacjisiłróżnicującychpoziomrozwojumająprzewagęnad
powodującymijegowyrównywanie.Wśródteoriipopytowychdobrze
znanajestkoncepcjaokrężnejkumulatywnejprzyczynowości,wska-
zująca,żeimpulsywywołaneinwestycją(np.wynikającązeksploatacji
zasobównaturalnychlubinfrastrukturalną)stwarzająlokalnypopyt,
któryzostajezaspokojonyprzezpojawiającąsięlokalnąpodaż,ata
zkoleitworzykolejneefektypopytowe,coprzeradzasięwciągmnoż-
ników(wygasającychztegopowodu).
Impulswpostaciinnowacji,czylizastosowanianowejtechnologii,po-
wodujeszybkiwzrostprodukcjiwprzemyślenazywanym„napędza-
jącym”
pracujących.Tworzysię„biegunwzrostu”
sektorówgospodarki.Poprzydaniuaspektówprzestrzennychteoria
tazyskaładuże(wręczprzesadne)znaczeniewpolityceregionalnej.
Teoria,którejwzasadzieniemożnazakwalifikowaćanidopodażo-
wych,anidopopytowych.Orozwojuukładuterytorialnegodecyduje
tujegozdolnośćdowytwarzaniadóbriusług„eksportowanych”do
jegootoczenia.Sektorytestanowiąbazęumożliwiającąrozwój,asek-
torypracującenapotrzebylokalnestanowiąjedynieichdopełnienie.
Ponieważniewszystkieobszarysąwstaniewytworzyćproduktyczy
usługi,naktórepojawiasięzewnętrznypopyt,zróżnicowanierozwoju
ulegapogłębieniu.
Wskazujeona,żewmiaręzmniejszaniasiękosztówtransakcyjnych
(transportu,cełitaryf,wymianywalutitp.)opłacalnestajesiękon-
centrowanieprodukcjiwmiejscachstwarzającychnajlepszekutemu
możliwości,niezaśrozpraszaniejejtak,byznajdowałasięwpobliżu
rynków.Aglomeracjaihandelsątuzesobąpowiązane.Kosztyhandlo-
weiwzrastająceprzychodyskalipowodująpreferencjedlaregionów
dającychwiększydostępdorynkówzbytu.Produkcjawykonywana
przezjednąfabrykęjesttańszaniżprodukcjaklikurozproszonychza-
kładówprodukcyjnych.
,którynastępniewywołujeefektypopytowewbranżachwspół-
Wyróżniki
,rosnącyszybciejodinnych
Źródło:oprac.własnenapodstawie(SmętkowskiiGorzelak,2019,s.5-6;Pietak,2014,s.10;Mempel-
-Śnieżyk,2013,s.113-114).
14
