Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
pisaćhistorięPolskipodrządamiPiastów.Pamiętamjednak,żetematem
książkisąPiastowie,awięconiwłaśniesąjejgłównymibohaterami.
TreśćksiążkiobejmujeniemalpołowędziejówPolski.Niejestto
epokajednolita,dzielisięnakilkaokresów,każdemuznichpoświęciłem
oddzielnączęśćpracy.Książkęotwierapojawieniesiędynastiipiastowskiej.
Ponieważjednakpoczątekdynastiiwiążesięzpowstaniempaństwapol-
skiego,więcmomenttenjestzarazembardzoważnącezurąwdziejach
ludzizamieszkującychziemieleżącewdorzeczachWisłyiOdry.Utwo-
rzeniepaństwabyłojednymznajwiększychprzełomówwżyciuSłowian
mieszkającychnadWisłąiWartą.Odmieniłoichbyt,spowodowało,że
stalisięPolakami.
NastępnyprzełommiałmiejscewlatachtrzydziestychXIw.Wtedy
omalniedoszłodoupadkupaństwapolskiego.Kryzys,którywówczasna-
stąpił,przyczyniłsiędozmianustrojowych,otworzyłteżnowyokres
wdziejach.Ponimukształtowałasięostatecznietzw.monarchiawczesno-
piastowska.Nowaformaorganizacjimonarchiitrwaładługo,ażdoczasów
rozbiciadzielnicowego.Pierwszaczęśćksiążkikończysięwięcnalatach
trzydziestychXIw.Częśćdrugarozpoczynasięwrazzpowrotemdokraju
KazimierzaOdnowiciela.
WXIIiXIIIw.,gdydoszłodopodziałupaństwananiezależne
księstwa,wPolscenastąpiłyzasadniczezmiany.Zmieniłsięustrój,orga-
nizacjaspołeczeństwa,kultura.Ukształtowanewówczasformyustrojowe,
choćpodlegałyzmianom,trwałyażdoXIXw.Dlategoteżczasomrozbicia
dzielnicowegopoświęconazostałanastępnaczęśćksiążki.
Tradycyjnieprzyjmujesię,żedatą,odktórejzaczynasięokresroz-
biciaPolskinadzielnice,jestrok1138,rokśmierciBolesławaKrzywo-
ustegoiwejściawżyciejegoustawysukcesyjnej.Jednakżenienastąpił
wówczaspodziałpaństwa,jeszczeprzeznastępnekilkadziesiątlatPolska
byłapaństwemjednolitym.Podziałyzaczęłysiędopieroodroku1177,kie-
dywładzęwKrakowiezdobyłKazimierzSprawiedliwy,ajegostarszybrat,
MieszkoStary,zostałksięciemWielkopolski.
Trudniejbyłowybraćmomentzakończeniatejczęści.Niemawpraw-
dziewątpliwości,żesymbolicznymmomentemzamykającymrozbiciedziel-
nicowebyłdzieńkoronacjiWładysławaŁokietkaw1320r.,jednakżeakt
tennastępujewpołowiepanowaniaŁokietka.Zdecydowałemsięwięc
wprowadzićcezuręw1288r.,kiedytopośmierciLeszkaCzarnegoroz-
poczęłysięprocesyprowadzącedozjednoczenia.Zarazemwtedywłaśnie
WładysławŁokietekwłączyłsiędoogólnopolskiejpolityki.
TematemostatniejczęściksiążkijestzjednoczonekrólestwoŁokiet-
kaiKazimierzaWielkiego.Ponieważjednakliczneliniedynastiipiastow-
skiejżyłydłużejniżliniakrólewska,zajmujęsięnimiwepilogu.Sątam
omówienipokazimierzowscyPiastowiekujawscyimazowieccyorazPiasto-
