Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
DziejepolityczneMazowsza(połowaXIIIw.–1526r.)
alboprzezTrojdenapośmiercisyna.Trudnojestustalić,jakdługo
wspomnianyobszarPodlasia(prawdopodobnieterytoriumgraniczą-
cezkasztelaniąkamieniecką,tj.późniejsząziemiąnurską)należałdo
księstwaczerskiego.Ponownieziemiędrohickązająłdopierow1382r.
JanuszI,wnukTrojdenaI.
ZachodzącewIpoł.XIVw.zmianywukładziesiłwEuropie
Środkowo-Wschodniejzmusiłyniezależnychdotądksiążątmazowiec-
kichdookreśleniaswojegostosunkudozjednoczonegoKrólestwa
Polskiego,zakonukrzyżackiego,LitwyiKoronyCzeskiej.Zanimprzej-
dędopodsumowaniategookresuwdziejachMazowsza,dokonam
bilansuzyskówistrat,jakieprzyniosłatejdzielnicywalkaozachowa-
nieniezależności,omówięrolęposzczególnychksięstwmazowieckich
wpolitycewtejczęścikontynentu.ChociażMazowszewIpołowie
XIVw.zaczynałotracićnaswoimznaczeniu,tojednakksiążętomuda-
łosię(zacenęprzejściowejzależności)obronićswójstanposiadania
przedekspansjąpaństwościennych.
Ważnąrolęwpolityceksiążątmazowieckichodgrywałystosun-
kizzakonemkrzyżackim,gdyżrzutowałyonenarelacjeMazowsza
zPolskąiLitwą.Chociażzatargimazowiecko-krzyżackiepojawi-
łysięjużwIpoł.XIIIw.,wczasachKonradaKazimierzowica(spo-
rydotycząceziemilubawskiej),tojednakdopierozajęciePomorza
GdańskiegoprzezKrzyżakówiprzeniesieniesiedzibywielkiegomi-
strzadoMalborkastwarzałorealnezagrożenieekspansjąkrzyżackąna
ziemiemazowieckie.Zmieniającasiędynamicznie,wlatachdwudzie-
stychitrzydziestychXIVstulecia,sytuacjapolitycznawrelacjachmię-
dzyPolskąazakonemkrzyżackimbyławielkimwyzwaniemdlaksiążąt
mazowieckich.SojuszPolskizLitwąapaństwakrzyżackiegozmonar-
chiąLuksemburgów,stwarzałypoważnezagrożeniedlaniezależności
isuwerennościMazowsza,gdyżdzielnicata(podzielonanatrzymałe
państewka)znalazłasięmiędzyKrólestwemPolskim,Królestwemcze-
skimLuksemburgów,WielkimKsięstwemLitewskimiwładztwemza-
konukrzyżackiegowPrusach.Ztymostatnimsąsiadembardzoróżnie
układałysięstosunkipolityczne.Możnajeprześledzićwkontekście
m.in.udziałuMazowszanwprocesachpolsko-krzyżackich(inowro-
cławsko-brzeskimiuniejowsko-warszawskim),wukładach:golubskim
z24IV1321r.216ibrodnickimz2I1326r.217,pokojukaliskimz1343r.218
NatemattychwydarzeńorazstosunkówPolski,LitwyiMazowsza
zzakonemkrzyżackimzachowałasięobszernaliteratura219.Nietylko
216
217
218
NKDMaz.,cz.2,nr158.
Tamże,nr179,180.
Tamże,nr255.
219
Zob.m.in.S.Zajączkowski,PolskaaZakonkrzyżackiwostatnichlatachWładysława
Łokietka,Lwów1929;A.Wojtkowski,Tezyiargumentywsporachterytorialnych
