Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18CZĘŚĆpiERWSZA/AlfAbETNOWEJKUlTURY
którepozwalajądzielićsiętwórczością.ProjektnazwanoCreativeCommons
(copopolskumożnabytłumaczyćjakoTwórczaRzeczypospolita),ajegocelem
stałosięzapewnienieswobodnegoobiegudziełkulturyiswobodykorzystania
zewspólnegodziedzictwa.Innymisłowy,zgodniezzaproponowanymprzez
Lessigaterminem,celembyłaBwolnakultura”.
IdeaBwolnejkultury”zwracauwagęnafakt,żekwestiezwiązanezprawem
własnościintelektualnejobecniedotycząnietylkolubującychsięwniuansach
prawników,lecznaswszystkich.Innowacjawkulturzezawszebyłanapędzana
przezzapożyczenia.Nieprzypadkiemwypowiedźotym,żesłabyartystakopiuje,
awybitnykradnie,przypisujesięróżnymwielkimdwudziestowiecznymtwór-
com-odEliota,przezStrawińskiego,poPicassa.Szerokorozumianyremiks
majużkilkudziesięcioletniąhistorię,sięgającądziałańawangardpoczątku
XXwieku.Nowościąjestnatomiastwskazanienasystemprawaautorskiego
oraztechnologiecyfrowejakodwakluczoweczynnikiodpowiedniootwierające
izamykającekulturę.
Dziśnarzeczwolnejkulturydziałakoalicjazrzeszającanarówniprofesorów
prawaipiratówkulturowychorazwieleróżnychorganizacji.Łączyichintuicja
skodyfikowanawlicencjachCreativeCommons:przekonanie,żekreatywność
rozkwitanabaziezastanejkultury;żenowakultura,wrazzjejemancypacyjnym
potencjałem,jestkształtowanaprzeztechnologiecyfrowe;orazżesystemprawa,
oilenieulegniereformie,zatrzymakulturęwanalogowymwiekuXX,zaprze-
paszczającmożliwości,jakietwórcom,awięcnamwszystkim,dająkomputery
podłączonedointernetu.
Nieprzekonanymcodoideiotwartości,wierzącymwideęprawautorskich
proponujemyprostyeksperymentmyślowy:jakwyglądałabynaszakultura,
gdybynaskutekwieczystegoobowiązywaniaprawautorskichDziadyMickiewi-
czaniebyłyswobodniedostępnymelementemwspólnegodziedzictwa?Jeśli
ewolucjaprawawciążbędzieprzebiegaćpoddyktandotych,dlaktórychkultura
stanowiwyłącznietowar,podobneproblemyzpoziomućwiczeniaintelektual-
negoprzeniosąsiędonaszejcodzienności.
(maj2009)
